ÖZET 

1) Gümrük Kanunu’nun 24.maddesine göre kıymet tespitinin yapıldığı hallerde beyan sahibinin talebi üzerine; a) Konsinye şekilde teslim edilen çabuk bozulabilir eşyanın,

b) Gümrük kıymetine ilave edilmesi gereken, ancak ihracatçı ve ithalatçı arasındaki sözleşme gereği söz konusu kıymet unsurları gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten sonra belli olacak eşyanın,

c) Satış sözleşmesinde, fiyatın sonradan gözden geçirilmesini öngören hükümler içeren eşyanın,

ç) Boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve depolama imkânı olmayan sürekli akış halinde olan eşyanın,

d) Deniz yolu ile sıvı halde Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve gümrük gözetimi altında gaz haline dönüştürülerek limanda boru hattına verilen sıvılaştırılmış doğal gazın,

Gümrük kıymetinin tespitinde, beyan sahibinin talebi üzerine, gümrük idaresince basitleştirilmiş usuller uygulanır.

2) Birinci fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen durumlarda yükümlülerin, anılan kıymet unsurlarının mevcudiyetini gösteren sözleşmelerin örneği ve onaylı çevirisini gümrük idarelerine sunmaları gerekir.

Anahtar Kelimeler: İstisnai kıymetle beyan, Tamamlayıcı beyan, Gümrük kıymeti, Cif kıymet,  …  

GİRİŞ 

Gümrük Yönetmeliği’nin 53.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen hallerde, vergi tahakkuku mevcut belgelerde belirtilen kıymet esas alınarak yapılır. Tamamlayıcı beyana göre gözden geçirilmiş kıymetin daha yüksek olması halinde ek vergi tahakkuku yapılır. Daha düşük olması halinde ise; farka isabet eden kıymetin iade alındığının tevsiki ve satış sözleşmesine göre kıymetin yeniden belirlenmesini gerektiren işleme ait tahlil raporu gibi bir belgenin onaylı örneğinin sunulması koşullarıyla ve gümrük idaresince yapılacak inceleme sonucunda söz konusu hususların tespiti üzerine Gümrük Kanunu’nun 211.maddesi çerçevesinde işlem yapılır.

– Tamamlayıcı beyana isabet eden ithalat vergileri bakımından zamanaşımı tamamlayıcı beyanın verildiği tarihten itibaren başlar.

 – İthal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurları için, en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun öğrenildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.

I- KONUYA İLİŞKİN MEVZUAT HÜKÜMLERİ

 1- Eşyanın Kıymeti

Kıymet kelimesinin kısaca sözlük anlamı: Değer, fiyat, bir şeyin yerini tutabilen karşılık olarak tanımlanmıştır.

CIF: C (Cost = Maliyet), I (İnsurance = Sigorta), F (Fraight = Navlun) kelimelerinin İngilizce’deki baş harflerinden oluşmuştur.

Cif Kıymet veya eşyanın cif kıymeti: Eşya bedeli + sigorta bedeli + navlun ücreti toplamından oluşmaktadır.

Eşyanın Gümrük Kıymeti: Kısaca, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 24.maddesine göre ithal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli, Türkiye’ye ihraç amacıyla yapılan satışta 27 ve 28. maddelere göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır.

Cif kıymet veya eşyanın cif kıymeti; Gümrük vergilendirme tekniği açısından en temel (fakat dar olan) matrah tanımıdır.

 Gümrük kıymeti veya eşyanın gümrük kıymeti ise; Gümrük vergilendirme tekniği açısından en geniş matrah tanımı olup, kıymete dair hemen her şeyi içine almaktadır. Kısacası, Cif kıymetle gümrük kıymeti aynı şeyler değildirler.

Örnek 1: Türkiye’de faaliyet gösteren A firmasının Gürcistan’daki B firmasından tonu 5.000-TL’den 100 ton hurda aliminyum satın aldığını, taşıyıcı C firmasına 15.000-TL taşıma (navlun) bedeli ile sigorta acentesi olan  D firmasına da 1.000-TL sigorta bedeli ödediğini, ayrıca söz konusu eşyalar için 5.000-TL Yurt dışı kara taşıması bedeli ile 4.000-TL elleçleme ücreti ödediğini varsayalım. Söz konusu eşyanın/hurda bakırın Cif kıymeti = 516.000-TL,  Gümrük kıymeti ise= 525.000-TL’dir.

– Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat; İithal eşyası için alıcının, satıcıya veya satıcı yararına  yaptığı veya yapması gereken ödemelerin toplamıdır. Bu fiyat, ithal eşyasının satış koşulu olarak, alıcının satıcıya veya satıcının bir yükümlülüğünü karşılamak üzere üçüncü bir kişiye yaptığı veya yapacağı tüm ödemeleri kapsar. Ödemeler, para transferi şeklinde olabileceği gibi, akreditif veya ciro edilebilir bir kıymetli evrak kullanılarak ya da doğrudan veya dolaylı olarak yapılabilir (Gümrük Kanunu’nun 24/3-a.maddesi).

Örnek 2: Türkiye’de faaliyet gösteren X firması, Singapur’da faliyet gösteren Y firmasından tanesi 300-USD cif teslim 10.000 adet (3.000.000-USD tutarında) notebook- dizüstü bilgisayar satın aldığını, ayrıca ithalatçı X firmasının satıcı Y firmasının isteği üzerine, Y firmasının  Çin Halk Cumhuriyetinde bulunan alacaklısı olan (Parça üreticisi) Z firmasına 150.000-USD ödediğini varsayalım. Burada eşyanın gümrük kıymeti (İthalat sırasında dikkate alınacak kıymet) 3.150.000-USD’dir.

2- İstisnai Kıymetle Beyan

A- Normal İstisnai Kıymet:

 1) Gümrük Kanunu’nun 24.maddesine göre kıymet tespitinin yapıldığı hallerde beyan sahibinin talebi üzerine; a) Konsinye şekilde teslim edilen çabuk bozulabilir eşyanın,

b) Gümrük kıymetine ilave edilmesi gereken, ancak ihracatçı ve ithalatçı arasındaki sözleşme gereği söz konusu kıymet unsurları gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten sonra belli olacak eşyanın,

c) Satış sözleşmesinde, fiyatın sonradan gözden geçirilmesini öngören hükümler içeren eşyanın,

ç) Boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve depolama imkânı olmayan sürekli akış halinde olan eşyanın,

d) Deniz yolu ile sıvı halde Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve gümrük gözetimi altında gaz haline dönüştürülerek limanda boru hattına verilen sıvılaştırılmış doğal gazın,

Gümrük kıymetinin tespitinde, beyan sahibinin talebi üzerine, gümrük idaresince basitleştirilmiş usuller uygulanır.

2) Birinci fıkra uygulamasında, 22 ilâ 24.maddelerdeki genel ve özel koşullar aranmaz. Ancak bu genel ve özel koşulların aranmaması bu kişiye basitleştirilmiş usulle sağlanan diğer hakların kullanım hakkını vermez. Birinci fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen durumlarda yükümlülerin, anılan kıymet unsurlarının mevcudiyetini gösteren sözleşmelerin örneği ve onaylı çevirisini gümrük idarelerine sunmaları gerekir.

3) Birinci fıkrada belirtilen hallerde, vergi tahakkuku mevcut belgelerde belirtilen kıymet esas alınarak yapılır. Tamamlayıcı beyana göre gözden geçirilmiş kıymetin daha yüksek olması halinde ek vergi tahakkuku yapılır. Daha düşük olması halinde ise; farka isabet eden kıymetin iade alındığının tevsiki ve satış sözleşmesine göre kıymetin yeniden belirlenmesini gerektiren işleme ait tahlil raporu gibi bir belgenin onaylı örneğinin sunulması koşullarıyla ve gümrük idaresince yapılacak inceleme sonucunda söz konusu hususların tespiti üzerine Kanunun 211.maddesi çerçevesinde işlem yapılır.

Örnek 3-a: Afyonkarahisar’da faaliyet gösteren A firmasının Ukrayna’daki B firmasından % 75 yağlılık oranı şartıyla, tonu Fob: 750-USD birim fiyata 1.000 ton (750.000-USD tutarında) Ayçekirdeği satın aldığını, yapılan sözleşme gereği eşyanın antrepoya konulması sırasında alınacak numunenin tahlili sonucu eşyanın nihai yağlılık oranının ve nihai kıymetinin belirleneceğini, tahlil sonucu ortaya çıkacak % 75’in üzeri veya aşağı (% …) yağlılık oranına göre eşyanın kıymetinde değişiklik olacağını, ithalatçı A firmasının söz konusu eşyalar için 100.000-USD Navlun ve 5.000-USD Sigorta, 20.000-USD Yurt Dışı Kara Taşımacılığı ve Elleçleme Ücreti ödediğini, eşyanın ithalatında % 10 Gümrük Vergisi (GV) ve % 8 Katma Değer Vergisi (KDV) olduğunu varsayalım.

– Eşyanın Gümrük Kıymeti 875.000-USD olup; 87.500-USD GV, 77.000-USD KDV ödenmesi gerekir.

 Örnek 3-b: Alınan numunenin Uluslararası gözetim şirketinin tahlili sonucu eşyanın yağlılık oranının % 75’in altında % 70 çıktığı ve tahlil sonucuna göre satıcı tarafından eşyalar için ton başı 50-USD (50.000-USD tutarında) iade faturası düzenlendiğini ve alıcıya/ithalatçıya gönderildiğini varsayalım. 

– İthalatçı A Firması tarafından farka isabet eden (50.000-USD’lik) kıymetin satıcıdan iade alındığının tevsiki ve satış sözleşmesine göre kıymetin yeniden belirlenmesini gerektiren işleme ait tahlil raporu (Uluslararası gözetim şirketinin tahlil raporu)’nun onaylı örneğinin ilgili Gümrük İdaresine sunulması koşullarıyla ve gümrük idaresince yapılacak inceleme sonucunda söz konusu hususların tespiti üzerine Gümrük Kanunu’nun 211.maddesi çerçevesinde işlem yapılarak, 50.000-USD’ye tekabül eden 5.000-USD GV ile 4.400-USD karşılığı KDV TL olarak ithalatçıya iade edilir.

4) Tamamlayıcı beyana isabet eden ithalat vergileri bakımından zamanaşımı tamamlayıcı beyanın verildiği tarihten itibaren başlar.

5) İthal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurları için, en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurlarının öğrenildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.

6) İstisnai kıymetle beyana ilişkin tamamlayıcı beyanların süresi içerisinde verilmemesi nedeniyle zamanında ödenmeyen gümrük vergileri için eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamenin tescil tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi tahsil edilir ve Kanunun 241.maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır (Gümrük Yönetmeliği’nin 53.maddesi).

– Türkiye’ye ithal edilen ürünlerin ithalatı/ithalat beyanı sırasında, yukarıda ayrıntıları belirtilen gümrük kıymet unsurlarından belli olanların eşyanın Gümrük kıymetine dahil edilmesi, belli olmayanlar, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten (serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescilinden) sonra belli olacak olanlar ile sözleşme gereği fiyatın sonradan gözden geçirilmesi sonucunda ortaya çıkacak kıymet farklarının varlığı durumunda ise; Gümrük Yönetmeliğinin 53.maddesine göre (İstisnai kıymetle) beyan/işlem yapılarak, vergi hesaplama (tarh), tebliğ ve tahakkukunun da mevcut belgelerde belirtilen kıymet unsurları ve tutarları dikkate alınarak yapılması, ithalat sonrasında söz konusu gümrük kıymet unsurlarının gerçekleşmesi, netleşmesi, miktar ve tutarlarının belli olmasına müteakip -(İthal eşyasının Gümrük Kıymetine veya İthalatta Katma Değer Vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurları için)- en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurlarının öğrenildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ithalatın yapıldığı gümrük müdürlüğüne, Gümrük Yönetmeliği’nin 53 ve 150/3.maddeleri kapsamında tamamlayıcı beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.

 Örnek 4: İthalatçı K firmasının Singapur’daki üretici L firmasıyla 01.03.2021 tarihinde yaptığı sözleşme gereği Cif teslim birim fiyatı 200-USD/Adet olmak üzere toplam 8.000.000-USD tutarında 40.000-adet televizyon satın almak için anlaştığını, televizyon’un “Cooban” markası, güvence ve kalitesiyle üretileceğini, ayrıca eşyaların satış koşulu gereği, ithalatçı K firmasınca marka kullanımı için İsviçre’de mukim marka sahibi M firmasına satış hasılatı üzerinden % 10 royalty ödeneceğini, üretici L firmasının söz konusu eşyaları üretebilmesi için yeni bir kalıba ihtiyacı olduğunu, ithalatçı K firmasının ithal edeceği  söz konusu eşyaların Singapur’da üretilebilmesi için ilave olarak Singapur’dan ve/veya Singapur’a komşu ülkelerden 400.000-USD tutarında kalıp, 65.000-USD teknik çizim-tasarım, 25.000-USD hammadde-malzeme, 35.000-USD yedek parça, 40.000-USD ambalaj malzemesi satın alarak üretici L firmasına gönderdiğini, ayrıca söz konusu hammadde, malzeme ve eşyaların L firmasına taşınması ve teslimi için N firmasına 15.000-USD yurt dışı kara taşıması, 10.000-USD tutarında elleçleme gideri ile yurt dışı gümrükleme hizmetleri için para ödediğini, üretici L firmasının üç (3) aylık süre içinde üretimi tamamlayarak 02.05.2021 tarihinde eşyaları sevk ettiğini ve 20.05.2021 tarihinde eşyaların Türkiye gümrük bölgesine ulaştığını, toplam eşya bedeli olan 8.000.000-USD’nin 20.05.2021 tarihinde satıcıya ödendiğini ve eşyaların ithali için 24.05.2021 tarihinde serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tanzim ve tescil edildiğini varsayalım.

Sonuçta; K firması, ithal edeceği 40.000-adet televizyon için L firmasına eşya bedeli olarak ödediği 8.000.000-USD’ye ilave olarak bu eşyalar için yukarıda belirtilen gümrük kıymet unsurları karşılığı olarak toplam 590.000-USD daha masraf yapmış (ilave gümrük kıymeti oluşmuş) olup, bu tutarında 40.000-adet televizyonun ithali sırasında eşyaların gümrük kıymetine ilave edilerek/katılarak, ilgili SDGB’de belirterek ilgili gümrük idaresine beyan edilmesi,  gümrük vergi ve resimlerinin 8.590.000-USD  kıymet üzerinden hesaplanıp tahsil edilmesi gerekir.

Ayrıca; İthalatçı K firmasınca, 01.03.2021 tarihli 8.000.000-USD tutarlı televizyonun alış sözleşmesine tekabül eden Damga Vergisinin 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1, 3, 4, 5, 14, 15, 22, 24.maddeleri  ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 114.maddesi ve diğer ilgili mevzuat kapsamında ilgili vergi dairesine beyan edilip ödenmesi, söz konusu televizyonların Türkiye’ye ithal edilmesi sırasında ise, Damga Vergisi Kanunu’nun 26.maddesi gereği ithalat eşyasına ilişkin sözleşme veya sözleşmelere tekabül eden Damga Vergisinin ödenip ödenmediğinin ilgili gümrük idaresince kontrol edilip, ödenmediyse ödenmesinin/ tahsilinin sağlanması, ayrıca ödenen ya da ödenecek Damga Vergisi tutarı, aynı zamanda 3065 sayılı Kanun’un 21.maddesinin (b) fıkrası gereği ithalatta KDV matrah unsuru olduğu için, eşyaların (televizyonların) ithaline ilişkin SDGB’de (Yurt İçi Giderleri içinde, Yurt içi giderlerine eklenerek) beyan edilerek tekabül eden KDV ile varsa ÖTV ve benzeri diğer gümrük vergilerinin tahakkuk ve tahsilinin sağlanması gerekir.  

Öte yandan, K firmasının söz konusu eşyaları iç piyasada sattığını ve satış hasılatı üzerinden oluşan royalty için M firmasınca 500.000-USD tutarında 01.09.2021 tarihli royalty faturası düzenlenerek K firmasına gönderildiğini, K firmasının söz konusu royalty faturasından 15.09.2021 tarihinde haberdar olduğunu ve aynı tarihte muhasebe kayıtlarına kaydedildiğini ve royalty tutarının M firmasına ödendiğini, M firmasının usulüne uygun olarak temin ettiği mukimlik belgesi bulunduğunu ve bu belgenin aslı ile birlikte Noterce veya İsviçre’deki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilmiş Türkçe tercümesinin bir örneğini ilgili vergi dairesine veya vergi sorumlusu olan K firmasına ibraz ettiğini/gönderdiğini varsayalım.

 500.000-USD royalty bedeli M firması için bir gayri maddi hak kazancı olup, Türkiye ile İsviçre arasındaki mevcut Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması gereği gayri maddi hak kazançları üzerinden % 10 vergi (stopaj) kesintisi yapılması gerekir. K firmasınca, 500.000-USD royalty bedelinden 50.000-USD (karşılığı TL) vergi/stopaj kesintisi yapılarak ilgili vergi dairesine yatırılması, geriye kalan 450.000-USD tutarın hak sahibi M firmasına gönderilmesi, en geç 26.10.2021 tarihi akşamına kadar ithalatın yapıldığı gümrük müdürlüğüne müracaat edilerek, Gümrük Yönetmeliği’nin 53 ve 150/3.maddeleri kapsamında 500.000-USD royalty tutarı üzerinden tamamlayıcı beyanda bulunulması ve 500.000-USD royalty tutarına tekabül eden gümrük vergilerinin (KDV, GV, ÖTV, vb.) de aynı süre içinde ödenmesi gerekir. (5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15/7. ve 30/11.maddelerine göre; Yapılacak vergi kesintileri, kazanç ve iratların gayrisafi tutarları üzerinden dikkate alınır). Şayet; Söz konusu royalty tutarı net (500.000-USD) olarak yurt dışına ödenmiş/gönderilmiş ise, bunun brütleştirilmesi ve brütleştirilmiş tutar olan 555.555,56-USD (karşılığı TL) üzerinden ilgili vergi dairesine ve gümrük idaresine beyanların yapılması, tüm vergilerin (stopaj, kdv, gümrük vergileri, vb.) brütleştirilmiş tutar olan 555.555,56-USD karşılığı TL üzerinden hesaplanıp tahsil edilmesi gerekir.

 Diğer taraftan:  Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının (ÇVÖA) hükümlerinin dikkate alınabilmesi ve anlaşma hükümleri çerçevesinde stopaj kesintisi yapılmaması ya da stopaj oranının indirimli olarak uygulanabilmesi için mukimlik belgesinin ibrazı şarttır. Mukimlik belgesinin istenilen kanuni şartları taşımaması veya mukimlik belgesinin ibraz edilmemesi ya da edilememesi durumunda ise; İç mevzuat hükümleri (2022 yılı için gelen oran % 23) uygulanmakta (İlgili ÇVÖA hükümleri uygulanmamakta), stopaj tevkifatı normal stopaj oranı üzerinden yapılmaktadır. {{3 Seri No’lu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Sirküleri ile Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 02.05.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 30-1497 sayılı Özelgesi (Muktezası), Yine GİB İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 15.07.2014 tarih ve 62030549-125[30-2012/266]-1874 sayılı Özelgesi, …  konu hakkındaki özelgelere örnek olarak verilebilir}}. Gayri maddi hak kazançları vb. nedeniyle yurt dışına yapılan ödemelerden Türkiye’de kesilen stopajların mukim ülke mükellefleri tarafından iade alınması veya mahsubu mümkün olup, Türkiye’deki mükellefimiz (ithalatçı), kestiği stopaja ilişkin bilgileri bağlı bulunduğu vergi dairesinden resmi yazı ekinde alır, gerekirse bunları ilgili ülke/mukim ülke konsolosluğuna tasdik ettirir ve yurt dışındaki firmaya gönderir, yurt dışındaki gayri maddi hak sahibi firma bu belgeleri mukimi olduğu kendi ülkesinde ilgili vergi dairesine sunarak, ikili anlaşma (ÇVÖA) gereği ödeyeceği vergiden mahsup eder veya geri alır. 

 – Mukimlik belgesi: Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması’na (ÇVAÖ) taraf diğer ülkede gelir elde eden kişi veya firmaların, mukimi olduğu ülkenin yetkili makamlarından aldığı ve o kişi veya kurumun ilgili ülkede yerleşik ve vergi mükellefi olduğunu gösteren resmi belgedir.

– Gümrük Yönetmeliği’nin 53.maddesi uyarınca istisnai kıymetle beyan yapılan hallerde, tamamlayıcı beyanın gümrük idaresine verilmesi gerektiği süreden önce istisnai kıymete ilişkin ödemenin (mal ithaline ilişkin ortaya çıkan ilave gümrük kıymet farkı “royalty” tutarının) yurt dışına transferinin gerçekleştirilmesi, gerçekleştirilmiş olması gerekir. Aksi takdirde, bu tutar üzerinden Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2011/16, 2013/6 ve 2017/20 sayılı Genelgeleri kapsamında, (8/4/2015 Tarihli ve 2015/7511 Sayılı Kararnamenin Eki Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Kesintileri Hakkında Karar eki “Vadeli İthalatında KKDF Kesintisi Oranı % 0 ‘Sıfır’ Olarak Belirlenen Mallar Listesi”nde – ‘Liste 1’de belirtilen GTİP’ler hariç) KKDF tahakkuk ve tahsili, ayrıca hesaplanan KKDF tutarı üzerinden varsa ÖTV ile bunlara (KKDF + ÖTV tutarına) tekabül eden KDV’nin tahsili gerekir.

Örnek 5: İthalatçı K firmasının yukarıda (Örnek 4’te) belirtilen 500.000-USD royalty tutarının hak sahibi M firmasına, tamamlayıcı beyanın gümrük idaresine verilmesi gerektiği süreden (en geç 26.10.2020 tarihinden) sonra yapılması/ödenmesi durumunda ise, ilgili gümrük idaresince, Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2011/16, 2013/6 ve 2017/20 sayılı Genelgeleri kapsamında (08.04.2015 Tarihli ve 2015/7511 Sayılı Kararnamenin Eki Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Kesintileri Hakkında Karar’da belirtilen GTİP’ler hariç) royalty tutarı üzerinden KKDF tahakkuk ve tahsili, ayrıca hesaplanan KKDF tutarı üzerinden varsa ÖTV ile bunlara tekabül eden KDV’nin ilave olarak tahsili gerekir.

 – İstisnai kıymetle beyana ilişkin tamamlayıcı beyanların süresi içerisinde verilmemesi nedeniyle zamanında ödenmeyen gümrük vergileri için eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamenin tescil tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi tahsil edilir ve Gümrük Kanunu’nun 241.maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.

 Örnek 6: İthalatçı K firmasınca, yukarıda (Örnek 4’te) belirtilen 500.000-USD royalty tutarına (İthalat sonrası ortaya çıkan ilave gümrük kıymet unsuruna) ilişkin tamamlayıcı beyanın ilgili gümrük idaresine Gümrük Yönetmeliği’nin 53 ve 150/3.maddeleri kapsamında süresi içinde (En geç 26.10.2021 tarihine kadar) yapılması gerekir. K firmasının, söz konusu tamamlayıcı beyanı süresi içinde yapmadığını, tamamlayıcı beyanı iki ay gecikmeyle 26.12.2021 tarihinde gerçekleştirdiğini varsayarsak, bu durumda, zamanında ödenmeyen gümrük vergileri için eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamenin (SDGB) tescil tarihinden (24.05.2021’den) itibaren tamamlayıcı beyanın yapıldığı 26.12.2021 tarihine kadar 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi tahsil edilir ve Gümrük Kanunu’nun 241/1.maddesi uyarınca para cezası uygulanır.

  B- Özellik Arz Eden İstisnai Kıymet:

 Gümrük Yönetmeliğinin “İstisnai kıymetle beyan” başlıklı 53/1 maddesinin (b) ve (c) bentleri ile, gümrük kıymetine ilave edilmesi gereken, ancak ihracatçı ve ithalatçı arasındaki sözleşme gereği söz konusu kıymet unsurları gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten sonra belli olacak eşya ile satış sözleşmesinde fiyatın sonradan gözden geçirilmesini öngören hükümler içeren eşyanın gümrük kıymetinin, “istisnai kıymetle beyan” hükümleri çerçevesinde beyanına imkân sağlanmıştır. Bu kapsamdaki işlemlerde, gümrük beyannamesinin tescili anında kıymete dahil edilecek bir unsurun mevcudiyeti bilinmekte ancak, bu unsurun tutarı veya miktarı henüz bilinmemekte veya nihai olarak belirlenmemiş bulunmaktadır.

Öte yandan, gümrük beyannamesinin tescili anında mevcudiyeti bilinemeyen ve sonradan öğrenilen kıymet veya matrah unsurları ile ilgili olarak, Gümrük Yönetmeliğin 53.maddesinin l.fıkrasında yer alan düzenlemeden değil, Gümrük Yönetmeliğinin 53/5 maddesi çerçevesinde beyanda bulunulması gerekir.

İthalattan Sonra Meydana Gelen/Ortaya Çıkan/Öğrenilen Kıymet Ve/Veya Fiyat Farkı, Miktar Farkı, Vb. Hususların Gümrük Yönetmeliği’nin 53/5.Maddesi Kapsamında Değerlendirilebilmesi İçin;

1. Söz konusu kıymet, matrah veya miktar unsurunun, taraflar arasında mevcut fiyatın sonradan gözden geçirilmesini/düzeltilmesini öngören herhangi bir akdi yükümlülükten kaynaklanmaması,

2. Yükümlüsünce, gümrük beyannamesinin tescili anında söz konusu farkın mevcudiyetinin veya sonradan ortaya çıkabileceğinin bilinmesinin mümkün olmaması/bilinmemesi,

3. Süresi içinde beyanda bulunulmuş olması [En geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun öğrenildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı (26) günü akşamına kadar beyanda bulunulması ve vergilerin de aynı süre içinde ödenmesi], gerekir.

İspat külfeti Gümrük Yönetmeliğinin 53/5 maddesinin uygulanması ile ilgili olarak, ithal eşyasının gümrük kıymetine veya KDV matrahına girmesi gereken bir unsurun gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmediğinin ve madde uygulanmasına ilişkin gerekli koşulların henüz oluşmadığının, yükümlüsünce gerekçeleriyle ve olayın özelliğine göre ticari teamüllere uygun olarak izah ve/veya tevsik edilmesi (ticari yazışmalar vb., dahil) gerekir (Gümrük Yönetmeliği’nin 53.maddesi, Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 16.02.2022/71950650 Tarih ve Sayılı Tasarruflu Yazısı).

Örnek 7: Cif teslim şekline göre yapılan ithalatta; satıcının eşyalar için gerekli olan ve üretici firmadan temin edilmesi gereken “Uygunluk Belgesi”ni zamanında göndermediğini, uygunluk belgesi için ithalatçıdan ilave 5.000-USD para istediğini, uygunluk belgesi olmadan eşyaların iç piyasada satılamayacağını, bu nedenle ithalatçının anlaşma hükümlerine (Cif teslim/İstanbul-Türkiye) aykırı olmasına rağmen satıcıya 5.000-USD tutarında “Uygunluk Belgesi” ücreti ödediğini varsayalım.

– Böyle bir durumda, ithalatçı tarafından Gümrük Yönetmeliği’nin 53/5.maddesi gereği en geç, söz konusu ödemenin yapıldığı ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ithalatın yapıldığı ilgili Gümrük İdaresine tamamlayıcı beyanda bulunularak, tekabül eden vergilerin de aynı süre içinde ödenmesi gerekir. Bu şartlara uyulması durumunda herhangi bir gecikme zammı veya gecikme faizi ya da para cezası uygulanmaz.  

Ancak, süresi içinde ilgili Gümrük idaresine tamamlayıcı beyanın yapılmaması/verilmemesi ve bu durumun Gümrük İdaresince sonradan yapılan bir denetim veya inceleme sonucunda tespit edilmesi durumunda Gümrük Kanunu’nun 234/1. maddesinin uygulanması gerekir.

C- Gümrük Kanunu’nun 234/3.maddesinin Uygulanması:

Gümrük Kanunu’nun 234.maddesinin 3.fıkrasında: “234.maddenin 1 ve 2. Fıkralarında belirtilen aykırılıkların gümrük idaresince tespit edilmesinden önce beyan sahibince ilgili Gümrük İdaresine bildirilmesi durumunda söz konusu cezalar yüzde on (% 10) nispetinde uygulanır.” Denilmekte olup, 234/3.maddenin (3.fıkranın) uygulanabilmesi için ithalat beyannamenin tescili sırasında belli olan veya ileride olabileceği/ doğabileceği kestirilen-tahmin edilen gümrük kıymet ve/veya matrah unsurlarının ilgili ithalat beyannamesinde beyan edilmeyip; sonrasında/ sonradan Gümrük İdaresince yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda; 1 ve 2.fıkralardaki aykırılıkların ortaya çıkması gerekmektedir. Gümrük Kanunu’nun 234/3.maddesi ile Gümrük Yönetmeliği’nin 53/5.maddesinin uygulanmasının iyi anlaşılması, ilgili Gümrük idarelerince birbirine karıştırılmaması, Gümrük Yönetmeliği’nin 53/5.maddesi şartlarının eksiksiz ve zamanında uygulandığı işlem ve olaylarda Gümrük Kanunu’nun 234/3.maddesine göre herhangi bir ceza uygulanmaması gerekir.

 Bize göre; Gümrük Yönetmeliği’nin 53/5.maddesinde belirtilen kıymet veya matrah unsurlarının [İthal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurları için, en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun öğrenildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.] zamanında ve usulüne uygun şekilde ilgili Gümrük İdaresine beyan edilip tekabül eden vergilerin ödenmesi durumunda, 4458 sayılıGümrük Kanunu’nun 234.maddesinin 1.fıkrası veya aynı maddenin 3.fıkrası başta olmak üzere Gümrük Kanunu’na göre her hangi bir ceza uygulanmaması gerekir. 

SONUÇ

 Gümrük beyannamesinin tescili anında mevcudiyeti bilinemeyen ve sonradan öğrenilen kıymet veya matrah unsurları ile ilgili olarak, Gümrük Yönetmeliğinin 53.maddenin l.fıkrasında yer alan düzenlemeden değil, Gümrük Yönetmeliğinin 53/5 maddesi çerçevesinde beyanda bulunulması gerekir.

İthalatçı tarafından Gümrük Yönetmeliği’nin 53/5.maddesi gereği en geç, söz konusu ödemenin yapıldığı ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ithalatın yapıldığı ilgili Gümrük İdaresine tamamlayıcı beyanda bulunularak, tekabül eden vergilerin de aynı süre içinde ödenmesi gerekir. Bu şartlara uyulması durumunda herhangi bir gecikme zammı veya gecikme faizi ya da para cezası uygulanmaz. 

Bize göre; Gümrük Yönetmeliği’nin 53/5.maddesinde belirtilen kıymet veya matrah unsurlarının [İthal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurları için, en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun öğrenildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.] zamanında ve usulüne uygun şekilde ilgili Gümrük İdaresine beyan edilip tekabül eden vergilerin ödenmesi durumunda 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234.maddesinin 1.fıkrası ve 234.maddesinin 3.fıkrası başta olmak üzere 4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre her hangi bir ceza uygulanmaması gerekir. 

KAYNAKÇA:

• 4458 Sayılı Gümrük Kanunu.
• Gümrük Yönetmeliği.
• 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu.
• 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu.
• 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu.
• Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 16.02.2022/71950650 Tarih ve Sayılı Tasarruflu Yazısı.

Kerim ÇOBAN -Emekli Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi (Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri “YGM”)

Çoban Gümrük Dış Ticaret Denetim Danışmanlık ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği A. Ş.

www.cobangumrukdenetim.com

E Mail: bilgi@cobangumrukdenetim.com

              kerim.coban@cobangumrukdenetim.com          

              k.coban0306@gmail.com    –   Tel: 0505 519 88 41

ÖZET

Eşya ithalatı nedeniyle sonradan ortaya çıkan ödemelerin 1 Nolu veya 2 Nolu KDV Beyannamesiyle ilgili Vergi Dairesine beyan edilip tekabül eden KDV’nin ödenmesi durumunda; Gümrük ve Dış Ticaret Mevzuatı açısından telafisi zor veya mümkün olmayan birçok sakıncalar doğuracak, ilgili mükellefler/ şahıs ve firmalar Gümrükçe tahsil edilmesi gereken Gümrük Vergilerinin ödenmemesi veya eksik ödenmesi nedeniyle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234, 235, 237, 238, 239, 241.maddelerinde belirtilen ceza ve müeyyideler başta olmak üzere 5326 sayılı Kabahatler Kanunu, 2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, vb. kanun ve hukuki düzenlemelere göre çeşitli ceza uygulanmasına maruz kalabileceklerdir.  

Bu nedenle; Yapılacak hizmet ithalatlarının ilgili Vergi Dairesine bildirilmesi/beyan edilmesi,

Yapılacak mal/eşya ithalatları ile bu ithalatlar nedeniyle sonrasında ortaya çıkan ödemelerin ise ilgili Gümrük İdaresine beyan edilmesi gerekmektedir. 

Anahtar Kelimeler: 2 Nolu KDV Beyannamesi, Gümrük Kıymeti, Gümrük vergileri, İstisnai kıymetle beyan,Eşya/mal ithalatı, Hizmet ithalatı,  …

GİRİŞ

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 09.02.2022 tarihinde yapılan bir bildiride; [ 2 Nolu KDV Beyannamesine, Vergi Bildirimi – Tam Tevkifat Uygulanan İşlemlere Ait Bildirim – İşlem Türü seçmeli alanına “106-İthal Edilen Malın Bedelinde Sonradan Ortaya Çıkan Ödemeler” eklendiğinin, ayrıca, Ekler bölümünde, İthal Edilen Malın Bedelinde Sonradan Ortaya Çıkan Ödemelerle ilgili bilgilerin ayrıntılarına ilişkin “Tam Tevkifat Kapsamında İthalat İşlemlerine İlişkin Bilgiler” Tablosunun oluşturulduğu] belirtilmiştir.   

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bu uygulamasıyla, artık sadece yurt dışından alınan ve Türkiye’de faydalanılan hizmetler için değil, aynı zamanda yurtdışından Türkiye’ye ithal edilen mallar/eşyalar sebebiyle sonradan ortaya çıkan ödemeler için de 2 Nolu KDV beyannamesi uygulamasında ayrı bir başlık yer alıyor olacak. Yani; Daha önceden Türkiye’ye ithali yapılan eşyalarla ilgili olarak sonradan meydana gelen kıymet ve/veya miktar farkları için yapılacak ödemelerin de 2 Nolu KDV Beyannamesiyle ilgili Vergi Dairesine beyan edilebileceği belirtilmiştir.

I- KONUYA İLİŞKİN MEVZUAT HÜKÜMLERİ

1- Eşyanın Gümrük Kıymeti

Eşyanın Gümrük Kıymeti: Kısaca, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 24.maddesine göre ithal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli, Türkiye’ye ihraç amacıyla yapılan satışta 27 ve 28. maddelere göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır.

Cif Kıymet veya eşyanın cif kıymeti: Eşya bedeli + sigorta bedeli + navlun ücreti toplamından oluşmaktadır.

Cif kıymet veya eşyanın cif kıymeti, gümrük vergilendirme tekniği açısından en temel (fakat dar olan) matrah tanımıdır. Gümrük kıymeti veya eşyanın gümrük kıymeti ise gümrük vergilendirme tekniği açısından en geniş matrah tanımı olup, kıymete dair hemen her şeyi içine almaktadır. Kısacası, Cif kıymet ile gümrük kıymeti aynı şeyler değildirler.

Örnek 1: Türkiye’de faaliyet gösteren A firmasının İran’daki B firmasından tonu 2.000-TL’den 100 ton hurda bakır satın aldığını, taşıyıcı C firmasına 10.000-TL taşıma (navlun) bedeli ile sigorta acentesi olan  D firmasına da 500-TL sigorta bedeli ödediğini, ayrıca söz konusu eşyalar için 2.000-TL Yurt dışı kara taşıması bedeli ile 1.000-TL elleçleme ücreti ödediğini varsayalım. Söz konusu eşyanın/hurda bakırın Cif kıymeti= 210.500-TL,  Gümrük kıymeti ise= 213.500-TL’dir.

– Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat, ithal eşyası için alıcının, satıcıya veya satıcı yararına  yaptığı veya yapması gereken ödemelerin toplamıdır. Bu fiyat, ithal eşyasının satış koşulu olarak, alıcının satıcıya veya satıcının bir yükümlülüğünü karşılamak üzere üçüncü bir kişiye yaptığı veya yapacağı tüm ödemeleri kapsar. Ödemeler, para transferi şeklinde olabileceği gibi, akreditif veya ciro edilebilir bir kıymetli evrak kullanılarak ya da doğrudan veya dolaylı yapılabilir (Gümrük Kanunu’nun 24/3-a.maddesi).

Örnek 2: Türkiye’de faaliyet gösteren X firması, Tayvan’da faliyet gösteren Y firmasından tanesi 250-USD Cif teslim 10.000 adet (2.500.000-USD tutarında) notebook- dizüstü bilgisayar satın aldığını, ayrıca ithalatçı X firmasının satıcı Y firmasının isteği üzerine, Y firmasının Çin Halk Cumhuriyetinde bulunan alacaklısı olan Z firmasına 100.000-USD ödediğini varsayalım. Burada Eşyanın Gümrük Kıymeti (İthalat sırasında dikkate alınacak kıymet) 2.600.000-USD’dir.

2- Gümrük Vergileri

Gümrük Vergileri: Gümrük Kanunu’nun 3.maddesinin 8.fıkrasının (a) bendine göre; İlgili mevzuat uyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin ya da ihracat vergilerinin tümünü ifade eder.

İthalat Vergileri: Gümrük Kanunu’nun 3.maddesinin 9.fıkrasına göre; a) Eşyanın ithalinde ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükleri, b) Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde ithalatta alınacak vergileri ve diğer mali yükleri ifade eder.

– İthalat vergileri (ithalatta/ithalattan alınan vergiler) çok çeşitli olup, Gümrük vergisi, İlave Gümrük Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Katma Değer Vergisi vb. ithalat vergilerine örnek olarak gösterilebilir.

İhracat Vergileri: Gümrük Kanunu’nun 3.maddesinin 10.fıkrasına göre; a) Eşyanın ihracatında ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükleri, b) Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde ihracatta alınacak vergileri ve diğer mali yükleri ifade eder.

– İhracatta DFİF Kesintisi, Telafi Edici Vergi, ihracat vergilerine örnek olarak gösterilebilir.

Örnek 3: Türkiye’de faaliyet gösteren A firmasının İran’daki B firmasından tonu 2.000-TL’den 100 ton hurda bakır satın aldığını, taşıyıcı C firmasına 10.000-TL taşıma (navlun) bedeli ile sigorta acentesi olan  D firmasına da 500-TL sigorta bedeli ödediğini, ayrıca söz konusu eşyalar için 2.000-TL Yurt dışı kara taşıması bedeli ile 1.000-TL elleçleme ücreti ödediğini hurda bakır ithalatında % 10 Gümrük Vergisi (GV), % 18 Katma Değer Vergisi (KDV) ile % 5 İlave Gümrük Vergisi (İGV) olduğunu varsayalım.

Söz konusu eşyanın/hurda bakırın Cif kıymeti= 210.500-TL,  Gümrük kıymeti ise= 213.500-TL olup, eşyalarımızın gümrük kıymeti üzerinden 21.350-TL GV ile 38.430-TL KDV, 10.675-TL İGV olmak üzere ithalat vergileri toplamı 70.455-TL’dir.

3- İstisnai Kıymetle Beyan

İstisnai kıymetle beyan, Gümrük Yönetmeliği’nin 53.maddesinde ayrıntılı olarak belirtilmiş olup; Yurtdışında üretilerek veya yurt dışından satın alınarak Türkiye’ye ithal edilen ürünlerin belli olan gümrük kıymet unsurları eşyanın ithalatı/ithalat beyanı sırasında, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten (serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescilinden) sonra belli olacak olanlar ile sözleşme gereği fiyatın sonradan gözden geçirilmesi sonucunda ortaya çıkacak kıymet farklarının varlığı durumunda ise; Gümrük Yönetmeliğinin 53.maddesine göre (İstisnai kıymetle) beyan/işlem yapılarak, vergi hesaplama (tarh), tebliğ ve tahakkukunun da mevcut belgelerde belirtilen kıymet unsurları ve tutarları dikkate alınarak yapılması, ithalat sonrasında söz konusu gümrük kıymet unsurlarının gerçekleşmesi, netleşmesi, miktar ve tutarlarının belli olmasına müteakip -(İthal eşyasının Gümrük Kıymetine veya İthalatta Katma Değer Vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurlarıiçin)- en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun öğrenildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ithalatın yapıldığı gümrük müdürlüğüne, Gümrük Yönetmeliği’nin 53 ve 150/3.maddeleri kapsamında tamamlayıcı beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir. (Gümrük Yönetmeliği’nin 53 ve 150/3.maddeleri, Ticaret Araştırmaları ve Risk Değerlendirme Genel Müdürlüğü’nün 22.02.2022 Tarih ve 72161857 Sayılı Yazısı). 

Örnek 4: İthalatçı K firmasının Singapur’daki üretici L firmasıyla 01.03.2020 tarihinde yaptığı sözleşme gereği Cif teslim birim fiyatı 200-USD/Adet olmak üzere toplam 8.000.000-USD tutarında 40.000-adet televizyon satın almak için anlaştığını, televizyon’un “Cooban” markası, güvence ve kalitesiyle üretileceğini, ayrıca eşyaların satış koşulu gereği, ithalatçı K firmasınca marka kullanımı için İsviçre’de mukim marka sahibi M firmasına satış hasılatı üzerinden % 10 royalty ödeneceğini, üretici L firmasının söz konusu eşyaları üretebilmesi için yeni bir kalıba ihtiyacı olduğunu, ithalatçı K firmasının ithal edeceği  söz konusu eşyaların Singapur’da üretilebilmesi için ilave olarak Singapur’dan ve/veya Singapur’a komşu ülkelerden 400.000-USD tutarında kalıp, 65.000-USD teknik çizim-tasarım, 25.000-USD hammadde-malzeme, 35.000-USD yedek parça, 40.000-USD ambalaj malzemesi satın alarak üretici L firmasına teslim ettiğini, ayrıca söz konusu hammadde, malzeme ve eşyaların L firmasına taşınması ve teslimi için N firmasına 15.000-USD yurt dışı kara taşıması, 10.000-USD tutarında elleçleme gideri ile yurt dışı gümrükleme hizmetleri için para ödediğini, üretici L firmasının üç (3) aylık süre içinde üretimi tamamlayarak 02.05.2020 tarihinde eşyaları sevk ettiğini ve 20.05.2020 tarihinde eşyaların Türkiye gümrük bölgesine ulaştığını, toplam eşya bedeli olan 8.000.000-USD’nin 20.05.2020 tarihinde satıcıya ödendiğini ve eşyaların ithali için 24.05.2020 tarihinde serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tanzim ve tescil edildiğini varsayalım.

Sonuçta; K firması, ithal edeceği 40.000-adet televizyon için L firmasına eşya bedeli olarak ödediği 8.000.000-USD’ye ilave olarak bu eşyalar için yukarıda belirtilen gümrük kıymet unsurları karşılığı olarak toplam 590.000-USD daha masraf yapmış (ilave gümrük kıymeti oluşmuş) olup, bu tutarında 40.000-adet televizyonun ithali sırasında eşyaların gümrük kıymetine ilave edilerek/katılarak, ilgili SDGB’de belirterek ilgili gümrük idaresine beyan edilmesi,  gümrük vergi ve resimlerinin 8.590.000-USD üzerinden hesaplanıp tahsil edilmesi gerekir.

Öte yandan, K firmasının söz konusu eşyaları iç piyasada sattığını ve satış hasılatı üzerinden oluşan royalty için M firmasınca 400.000-USD tutarında 01.09.2020 tarihli royalty faturası düzenlenerek K firmasına gönderildiğini, K firmasının söz konusu royalty faturasından 15.09.2020 tarihinde haberdar olduğunu ve aynı tarihte muhasebe kayıtlarına kaydedildiğini ve royalty tutarının M firmasına ödendiğini, M firmasının usulüne uygun olarak temin ettiği mukimlik belgesi bulunduğunu ve bu belgenin aslı ile birlikte Noterce veya İsviçre’deki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilmiş Türkçe tercümesinin bir örneğini ilgili vergi dairesine veya vergi sorumlusu olan K firmasına ibraz ettiğini/gönderdiğini varsayalım.

400.000-USD royalty bedeli M firması için bir gayri maddi hak kazancı olup, Türkiye ile İsviçre arasındaki mevcut Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması gereği gayri maddi hak kazançları üzerinden % 10 vergi (stopaj) kesintisi yapılması gerekir. K firmasınca, 400.000-USD royalty bedelinden 40.000-USD (karşılığı TL) vergi/stopaj kesintisi yapılarak ilgili vergi dairesine yatırılması, geriye kalan 360.000-USD tutarın hak sahibi M firmasına gönderilmesi, en geç 26.10.2020 tarihi akşamına kadar ithalatın yapıldığı gümrük müdürlüğüne müracaat edilerek, Gümrük Yönetmeliği’nin 53 ve 150/3.maddeleri kapsamında 400.000-USD royalty tutarı üzerinden tamamlayıcı beyanda bulunulması ve 400.000-USD royalty tutarına tekabül eden gümrük vergilerinin (KDV, GV, ÖTV, vb.) de aynı süre içinde ödenmesi gerekir (5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15/7. ve 30/11.maddelerine göre; Yapılacak vergi kesintileri, kazanç ve iratların gayrisafi tutarları üzerinden dikkate alınır). Şayet;Söz konusu royalty tutarı net (400.000-USD) olarak yurt dışına ödenmiş/gönderilmiş ise, bunun brütleştirilmesi ve brütleştirilmiş tutar olan 444.444,44-USD (karşılığı TL) üzerinden ilgili vergi dairesine ve gümrük müdürlüğüne beyanların yapılması, tüm vergilerin (stopaj, kdv, gümrük vergileri, vb.) brütleştirilmiş tutar olan 444.444,44-USD karşılığı TL üzerinden hesaplanıp tahsil edilmesi gerekir.  

4- Hizmet İthalatı, Vergi Sorumlusu, 2 Nolu KDV Beyanı

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1, 2, 8, 10 ve 21.maddesinden hareketle ithal edilen eşyanın/ malın Katma Değer Vergisi; 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre ilgili Gümrük İdaresine beyan edilir, ilgili Gümrük İdaresince tarh, tebliğ, tahakkuk ve tahsil edilir. Bu kanuna göre vergisi ödenmeden veya eksik ödenerek yurda sokulan eşyaların hiç alınmamış veya eksik alınmış Katma Değer Vergileri hakkında Gümrük Kanunundaki esaslara göre işlem (tarh, tebliğ, tahakkuk, tahsil ve ceza uygulanır) yapılır (3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 48 ve 51.maddeleri).

Mükellef; Vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettüp eden gerçek veya tüzel kişidir.

Vergi sorumlusu; Verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir (213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 8.maddesi).

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 3.maddesine göre, Tam mükellefiyet: Kanunun 1 inci maddesinde sayılı kurumlardan kanunî veya iş merkezi Türkiye’de bulunanlar, gerek Türkiye içinde gerekse Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilirler.

Dar mükellefiyet: Kanunun 1 inci maddesinde sayılı kurumlardan kanunî ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye’de bulunmayanlar, sadece Türkiye’de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirilirler.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9/1.maddesine göre: Mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanunî merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 20 ve 24.maddesinden hareketle ithal edilen hizmetin KDV’si; İlgili mükellefler tarafından bağlı bulundukları Vergi Dairesine beyan edilir ve ödenir. 

Dar Mükellefler ise yurtdışından yaptıkları hizmet ithalatında; Bağlı bulundukları Vergi Dairesine 2 Nolu KDV Beyannamesiyle beyanda bulunurlar ve tekabül eden KDV’yi öderler.

5- Gümrük Mevzuatına Göre Eşyanın İthali/Serbest Dolaşıma Girmesi

– Türkiye’ye eşya ithali; 4458 sayılı Gümrük Kanunu, Gümrük Yönetmeliği, İthalat Rejim Kararı ve İthalat Yönetmeliği ile İlgili Diğer Mevzuat Hükümlerine göre gerçekleştirilir.

– Eşyanın ithal vergilerinin tespit ve tahsili; Başta eşyanın gümrük kıymeti, tarifesi, menşei ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre tespit ve tahsil edilir.

1- Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür.

Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmeden serbest dolaşıma girişine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir (4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 74.maddesi, Gümrük Yönetmeliği’nin 205.maddesi).

2– 1.Gümrük vergileri, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olan gümrük tarifesine göre hesaplanır.

2. Eşya ticaretine ilişkin özel hükümlerle belirlenmiş diğer önlemler, gerektiği takdirde, söz konusu eşyanın tarife pozisyonuna göre uygulanır.

3. Gümrük Tarifesi: a) Cumhurbaşkanınca kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetvelini,

b) Tamamen veya kısmen Türk Gümrük Tarife Cetveline dayanan veya bu cetvele alt açılımlar ekleyen ve eşya ticaretine ilişkin tarife önlemlerinin uygulanması için tespit edilen diğer cetvelleri,

c) Türk Gümrük Tarifesinin kapsadığı eşyaya uygulanacak;

– Gümrük vergi oranlarını,

– Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde alınan ithalat vergilerini,

d) Türkiye’nin bazı ülkeler veya ülke grupları ile yaptığı tercihli bir tarife uygulaması gerektiren anlaşmalarda yer alan tercihli tarife uygulamalarını,

e) Türkiye tarafından tek taraflı olarak bazı ülkeler, ülke grupları veya toprak parçaları için tanınan tercihli tarife uygulamalarını,

f) İthalat vergilerinde, bazı eşyaya şartlı olarak uygulanacak muafiyet veya indirim uygulamalarını,

g) Yukarıdakilerin dışında kalan diğer tarife uygulamalarını,

Kapsar.    …  (4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 15.maddesi, Gümrük Yönetmeliği’nin 32, 431.maddesi).

3- Eşyanın Menşei (Eşyanın Tercihli Olan Menşei): a) Gümrük Kanunu’nun 15.maddenin 3 üncü fıkrasının (d) ve (e) bentlerinde öngörülen uygulamalar hariç olmak üzere, Türk Gümrük Tarifesinin uygulanması,

b) Eşya ticaretine ilişkin tarife önlemleri dışında, Cumhurbaşkanı Kararı ile oluşturulan önlemlerin uygulanması,

c) Menşe şahadetnamelerinin hazırlanması ve verilmesi,

Amaçları ile bu Kanunun 18 ilâ 21.maddelerindeki hükümler çerçevesinde belirlenir (4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 17.maddesi, Gümrük Yönetmeliği’nin 33 ilâ 42.maddeleri).

Eşyanın Tercihli Menşei: 15.maddede belirtilen tercihli tarife uygulamalarından yararlandırılmak istenen eşyanın tercihli menşe kuralları; a) 15.maddenin 3.fıkrasının (d) bendinde belirtilen anlaşmalar kapsamı eşya için bu anlaşmalar ile,

b) 15. maddenin 3.fıkrasının (e) bendinde belirtilen tercihli tarife uygulamalarından yararlanan eşya için Cumhurbaşkanı Kararı ile,

Belirlenir (4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 22.maddesi).

6- İthalat Nedeniyle Sonradan Ortaya Çıkan Ödemelerin Vergi Dairesine Beyan Edilmesinin Doğuracağı Sakıncalardan Bazıları

1) Eşya ithalatı nedeniyle sonradan ortaya çıkan ödemelerin 1 Nolu veya 2 Nolu KDV Beyannamesiyle ilgili Vergi Dairesine beyan edilip KDV’si ödenmesi durumunda; İlgili ithal eşyası için sonradan ortaya çıkan ödemeye tekabül eden KDV dışında, ilgili eşya ithali için ödenmesi gereken (Gümrükçe alınan veya tahsil edilen) Gümrük Vergileri [Gümrük Vergisi, İlave Gümrük Vergisi, Tek ve Maktu Vergi, Dampinge Karşı Vergi, Sübvansiyon Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Ek Mali Yükümlülük, Toplu Konut Fonu, Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu, Çevre Katkı Payı, TRT Bandrol Ücreti, vb.] ile bu vergilere tekabül eden KDV tahsil edilmemiş olacaktır.

2) Miktar farkı sebebiyle sonradan ortaya çıkan ödemelerin ilgili Vergi Dairesine beyan edilip KDV’si ödenmesi durumunda; İthal eşyası için gerekli olan ticaret politikası önlemleri, alınması gereken izin belgesi, özel izin belgesi, müsaade yazısı, uygunluk belgesi, kayıt belgesi, gözetim belgesi, menşe belgesi, A.TR dolaşım belgesi EUR.1 belgesi, vb. izin, işlem ve belgeler yerine getirilmemiş/ alınmamış olacaktır.

3) Yine, miktar farkı sebebiyle sonradan ortaya çıkan ödemelerin ilgili Vergi Dairesine beyan edilip KDV’si ödenmesi durumunda; Türkiye’ye ithali yasak olan ve/veya Türkiye girişi, Türkiye üzerinden transiti yasak olan eşyalar Türkiye’ye girmiş, Türkiye’ye ithal edilmiş olacaktır. Haliyle buna sebebiyet veren mükellefler, kişiler ve kuruluşlar başta 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu olmak üzere 5237 sayılı Türk Ticaret Kanunu, vb. kanun ve hukuki düzenlemelere göre suç işleyebilecekler/ suç işlemiş olacaklardır.   

4) Eşya ithalatı nedeniyle sonradan ortaya çıkan ödemelerin 1 Nolu veya 2 Nolu KDV Beyannamesiyle ilgili Vergi Dairesine beyan edilip KDV’nin ödenmesi durumunda; İlgili mükellefler/ şahıs ve firmalar Gümrükçe tahsil edilmesi gereken Gümrük Vergilerinin ödenmemesi veya eksik ödenmesi nedeniyle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234, 235, 237, 238, 239, 241.maddelerinde belirtilen ceza ve müeyyideler başta olmak üzere 5326 sayılı Kabahatler Kanunu, 2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, vb. kanun ve hukuki düzenlemelere göre çeşitli ceza uygulanmasına maruz kalabilecekler/ kalacaklardır.

5) Dahilde işleme rejimi, Gümrük Kontrolü Altında işleme rejimi, Hariçte işleme rejimi, Geçici ithalat rejimi, Nihai kullanım, Yatırım Teşvik, vb. rejim ve işlemlerin oto kontrolünün yapılması, taahhütlerin yerine getirilmesi, bu rejimlerin ve izinlerin sonlandırılması, ilgili belgelerin kapatılması aşamalarında ciddi problemler yaşanacak, ilgili mükellefler/ şahıs ve firmalar çeşitli problemlerle, çeşitli cezai müeyyidelerle karşı karşıya kalacaklardır.  

6) Eşya ithalatı nedeniyle sonradan ortaya çıkan ödemelerin 1 Nolu veya 2 Nolu KDV Beyannamesiyle ilgili Vergi Dairesine beyan edilip KDV’si ödenmesi durumunda; İlgili ithal eşyası için sonradan ortaya çıkan royalty, lisans, isim hakkı, telif hakkı vb. gayri maddi hak ödemelerinde, ödemeye tekabül eden KDV dışında, ilgili eşya ithali için ödenmesi gereken (Gümrükçe alınan veya tahsil edilen) Gümrük Vergileri [Gümrük Vergisi, İlave Gümrük Vergisi, Tek ve Maktu Vergi, Dampinge Karşı Vergi, Sübvansiyon Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Ek Mali Yükümlülük, Toplu Konut Fonu, Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu, Çevre Katkı Payı, TRT Bandrol Ücreti, vb.] ile bu vergilere tekabül eden KDV tahsil edilmemiş olacaktır.

…

SONUÇ

Yukarıda ayrıntıları verilen sebeplerle: Eşya ithalatı nedeniyle sonradan ortaya çıkan ödemelerin 1 Nolu veya 2 Nolu KDV Beyannamesiyle ilgili Vergi Dairesine beyan edilip tekabül eden KDV’nin ödenmesi;

1-a) ilgili mükellefler/ şahıs ve firmalar açısından sağlıklı ve doğru bir yöntem/çözüm olmayıp, ilgili eşya ithali için ödenmesi gereken (Gümrükçe alınan veya tahsil edilen) Gümrük Vergileri [Gümrük Vergisi, İlave Gümrük Vergisi, Tek ve Maktu Vergi, Dampinge Karşı Vergi, Sübvansiyon Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Ek Mali Yükümlülük, Toplu Konut Fonu, Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu, Çevre Katkı Payı, TRT Bandrol Ücreti, vb.] ile bu vergilere tekabül eden KDV tahsil edilmemiş olacaktır. Haliyle ilgili Gümrük İdaresince bunların sonradan tespiti durumunda 4458 sayılı Gümrük Kanunu başta olmak üzere 5326 sayılı Kabahatler Kanunu, 2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, vb. kanun ve hukuki düzenlemelere göre çeşitli cezaların uygulanması gerekecektir.

b) İthal eşyası için uygulanması gereken çeşitli dış ticaret önlemlerinden, izin, müsaade, belge temini, menşe ve tarife, vb. gümrük kontrolleri gibi işlemler yerine getirilmemiş olacaktır. Bu da telafisi zor veya mümkün olmayan bir çok problemi doğuracaktır.

…   bu nedenlerle;

2-a) Yapılacak hizmet ithalatlarının ilgili Vergi Dairesine bildirilmesi/beyan edilmesi,

b) Yapılacak mal/eşya ithalatları ile bu ithalatlar nedeniyle sonrasında ortaya çıkan ödemelerin ise ilgili Gümrük İdaresine beyan edilmesi gerekmektedir.

KAYNAKÇA:

• 4458 Sayılı Gümrük Kanunu.
• Gümrük Yönetmeliği.
• Gümrük Uzlaşma Yönetmeliği.
• 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu.
• 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu.
• 5520 Kurumlar Vergisi Kanunu.

ÖZET 

Geçici Depolama Yerleri, geçici depolanan eşyanın her türlü dış etken ve müdahalelerden korunmasını sağlayacak şekilde yapılmış ve taşıtların durduğu, yanaştığı veya indiği yerlerdeki ambar, depo, ardiye veya hangar gibi yerlerdir. Yolcu eşyası ve taşıtlar buralarda üç ay kalabilir.

Geçici depolama yerlerinin bulunmadığı mahallere getirilen eşya, duruma uygun gerekli önlemler alınmak şartıyla, geçici depolanan eşya statüsünde gümrükçe müsaade edilen yerlere konulabilir. Bu gibi hallerde eşya sahibinden, gümrük idarelerince geçici depolanan eşya için tahakkuk edebilecek gümrük vergileri tutarında teminat istenir. Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen serbest dolaşımda olmayan eşya gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya statüsünde bulunur ve bu şekilde adlandırılır.

 – 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliğinin geçici depolama yerinin açılması, işletilmesi, kapatılması ve buralarda yapılacak değişikliklere ilişkin hükümlerinin uygulamasıyla ilgili hususlar Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2014/01 sayılı Genelgesinde ayrıntılı olarak belirtilmiştir.

 Anahtar kelimeler: Geçici depolama yeri, ön izin, geçici depolama statüsündeki eşya, geçici depolama yeri işleticisi,  …   

GİRİŞ 

Geçici Depolama Yerleri, geçici depolanan eşyanın her türlü dış etken ve müdahalelerden korunmasını sağlayacak şekilde yapılmış ve taşıtların durduğu, yanaştığı veya indiği yerlerdeki ambar, depo, ardiye veya hangar gibi yerlerdir. Geçici depolama yeri açmak üzere başvuran gerçek ve tüzel kişilerin yönetim kurulu başkanı ve üyeleri ile şirket sermayesinin % 10 veya daha fazlasına sahip gerçek kişilerin, affa uğramış olsalar dahi, mülga 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamı; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, kamu güvenine karşı suçlar, suç işlemek amacıyla örgüt kurma, rüşvet, zimmet, irtikâp, denetim görevinin ihmali, güveni kötüye kullanma, hırsızlık, dolandırıcılık, inancı kötüye kullanma, hileli iflas, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma ve iftira, ihaleye fesat karıştırma, …  vb. hususlar ile Geçici depolama yeri işleticilerinde aranacak şartlar, Gümrük Yönetmeliği’nin 512.maddesinde ayrıntılı olarak belirtilmiştir.

Açılması talep edilen geçici depolama yerinin; Gümrüklü sahada veya gümrük idaresi bulunan deniz veya hava limanı içerisinde ya da iç gümrük idarelerinde gümrük müdürlüğüne bitişik olması, geçici depolama yeri olarak açılıp işletilmek istenilen yerlerin, en az 3.000 m²’si kapalı olmak üzere 10.000 m²’den küçük olmaması ve mutat yolların izlenmesi kaydıyla gümrük müdürlüğüne en fazla 10 km mesafede olması gerekir,

Geçici depolama yeri açma izni almak üzere başvuracak limited veya anonim şirketlerin, gümrük mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi ve ceza borcu ile vergi mevzuatı uyarınca her hangi bir kesinleşmiş vergi borcu bulunmaması gerekir.

Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen serbest dolaşımda olmayan eşya gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya statüsünde bulunur ve bu şekilde adlandırılır. Talep halinde ihracat eşyasının da bu kapsamda değerlendirilmesi mümkündür.

KONUYA İLİŞKİN MEVZUAT HÜKÜMLERİ

 1- Geçici Depolama Yerleri:

 1) Geçici depolanan eşyanın her türlü dış etken ve müdahalelerden korunmasını sağlayacak şekilde yapılmış ve taşıtların durduğu, yanaştığı veya indiği yerlerdeki ambar, depo, ardiye veya hangar gibi yerler geçici depolama yerleridir.

2) Ağır ve havaleli eşyanın konulmasına mahsus olmak üzere, limanlar gibi gümrük işlemlerinin yapıldığı yerlerde bulunan geçici depolama yerlerinin mütemmim cüz’ü niteliğindeki açık alanlar; yolcu eşyasının, yolcu beraberinde getirilip gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar konulduğu gümrük ambarları ile bu ambarların mütemmim cüz’ü niteliğindeki ithalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilen ve yurt dışı edilmek ya da gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmak üzere gümrük idarelerince teslim alınan kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarının konulduğu yerler de geçici depolama yeri addolunur. Yolcu eşyası ve taşıtlar buralarda üç ay kalabilir. Bu süre, talep halinde mücbir sebep belgesi aranmaksızın ilgili gümrük müdürlüğünce üç aya kadar uzatılabilir.

3) Geçici depolama yerlerinin bulunmadığı mahallere getirilen eşya, duruma uygun gerekli önlemler alınmak şartıyla, geçici depolanan eşya statüsünde gümrükçe müsaade edilen yerlere de konulabilir. Bu gibi hallerde eşya sahibinden, gümrük idarelerince geçici depolanan eşya için tahakkuk edebilecek gümrük vergileri tutarında teminat istenir (Gümrük Yönetmeliği’nin 79.maddesi).

 – 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliğinin geçici depolama yerinin açılması, işletilmesi, kapatılması ve buralarda yapılacak değişikliklere ilişkin hükümlerinin uygulamasıyla ilgili hususlar Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2014/01 sayılı Genelgesinde ayrıntılı şekilde belirtilmiştir.

2- Geçici Depolama Yeri İşleticilerinde Aranacak Şartlar:

 1) Geçici depolama yeri açmak üzere başvuran gerçek kişilerin ve tüzel kişilerin yönetim kurulu başkanı ve üyeleri ile şirket sermayesinin % 10 veya daha fazlasına sahip gerçek kişilerin, affa uğramış olsalar dahi, mülga 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamı; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, kamu güvenine karşı suçlar, suç işlemek amacıyla örgüt kurma, rüşvet, zimmet, irtikâp, denetim görevinin ihmali, güveni kötüye kullanma, hırsızlık, dolandırıcılık, inancı kötüye kullanma, hileli iflas, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma ve iftira, ihaleye fesat karıştırma, suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme, edimin ifasına fesat karıştırma, muhafaza görevini kötüye kullanma suçlarından; 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamı suçlardan, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarına ilişkin 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesine, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa (mülga 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanuna, mülga 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa), 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununun mülga ek 5 inci maddesine,  4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanunun mülga 8.maddesinin dördüncü fıkrasına, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna ve 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanuna, Suçtan Kaynaklanan Mal Varlığı Değerlerini Aklama Suçlarından, 4208 sayılı Karaparanın Aklanmasının Önlenmesine, 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakebesi Hakkında Kanunda, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda ve 178 Sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununa, 3298 sayılı Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanuna muhalefetten haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı bulunmaması şarttır.

2) Limited şirketlerde ortaklar ile şirket müdürünün birinci fıkrada belirtilen suçları işlememiş olmaları gerekir.

3) Birinci ve ikinci fıkralarda sayılan kişiler arasında yurt dışında ikamet eden yabancı şahısların birinci fıkrada sayılan suçları işlememiş olduklarına dair yazılı beyanlarına itibar edilir.

4) Geçici depolama yeri işleticileri hakkında, birinci fıkrada belirtilen suçlardan kesinleşmiş mahkumiyet kararı verilmesi halinde geçici depolama yeri işletme izinleri iptal edilir (Gümrük Yönetmeliği’nin 512.maddesi).

 3- İzin Alınması:

 1) Geçici depolama yeri açıp işletmek isteyen kişiler izin almak için aşağıda sayılan belgelerle birlikte bir dilekçe ile ilgili gümrük müdürlüğüne başvurmaları gerekir. Bu belgeler:

a)maddede sayılan suçlardan mahkûm olunmadığına dair adli sicil belgesi,

b) Geçici depolama yeri olarak açılıp işletilecek yerin mülkiyetinin veya üzerindeki sınırlı ayni hakkın başvuru sahibine ait olduğunu belgeleyen onaylı tapu sicil örneği veya kira sözleşmelerinin aslı veya örnekleri,

c) İlgili Ticaret Sicili Gazetesinin (firmanın ortaklık yapısı ve sermaye dağılımının son halini gösteren) aslı veya gümrük müdürlüğünce onaylanmış örneği,

ç) Geçici depolama yeri alanının tümünü gösteren, resmi kurum ve kuruluşlar, belediyeler veya ilgili odalara kayıtlı mühendis ve mimarlarca onaylanmış plan veya kroki,

d) Geçici depolama yeri olarak açılmak istenilen yer; belediye sınırları içerisinde ise ilgili belediye başkanlığından alınacak İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı, diğer yerlerde ise ilgili yerden (Valilikler ya da konusu ile ilgili yetkili Kurum veya Kuruluş) alınacak İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı veya buna karşılık gelen belge,

e) Geçici depolama yerini ve eklentilerini içten, dıştan ve her bir cepheden ayrıntılı bir şekilde gösteren ilgili gümrük müdürlüğünce onaylı fotoğraflar,

f) Vergi mükellefiyet belgesi,

g) Geçici depolama yerinde yangın ve patlamalar için gerekli önlemlerin alındığını gösteren itfaiye raporu,

h) Gümrük Yönetmeliği Ek-79’da yer alan taahhütname.

Yukarıda sayılan belgelerin asıllarının gümrük idaresine gösterilmesi halinde gümrükçe onaylanmış bir örneklerinin dosyasında bulundurulması yeterlidir. Gümrük idarelerince bu belgeler yanında gerekli görülen hallerde ilave bilgi ve belge istenilebilir.

2) Gümrük müdürlüğü talep edilen geçici depolama yerinin;

a) Eşyanın güvenli bir şekilde muhafazasını sağlayacak nitelikte,

b) Gümrüklü sahada veya gümrük idaresi bulunan deniz ve hava limanı içerisinde veya iç gümrük idarelerinde gümrük müdürlüğüne bitişik,

c) Eşya giriş ve çıkışına uygun açık ve/veya kapalı alanı,

ç) Eşya miktarının tespiti ile eşyanın boşaltılması ve yüklenilmesine yönelik gerekli teknik donanıma sahip,

d) Yangın söndürme ve aydınlatma tesisatı,

e) Memur çalışma yerine sahip,

Olduğunun tespiti ve ilgili diğer hususların da belirtildiği görgü raporunu görüşleri ile birlikte Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne gönderir.

3) İkinci fıkranın (b) bendinde belirtilen yerler dışında geçici depolama yeri açma talepleri ile ilgili olarak, açılması düşünülen geçici depolama yerinde gümrük gözetimi ve denetimini olumsuz etkileyecek bir durumun olup olmadığı, geçici depolama yeri açılmasına ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığı ve yatırım yapılacak yere eşya sevkiyatının gümrük denetimi altında güvenli bir şekilde yapılıp yapılamayacağı hususlarına ilişkin Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünce yapılacak değerlendirme dikkate alınarak Bakanlıkça ön izin verilebilir. Ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığına dair değerlendirme; geçici depolama yeri açılacak yerdeki diğer geçici depolama yerlerinin fiziki kapasiteleri, dönemsel doluluk oranları, başvurunun yapıldığı gümrük müdürlüğünün işlem hacmi, gümrük müdürlüğünün idari kapasitesi ve geçici depolama yeri açılmasının öngörüldüğü yerdeki ticari ve sınai yatırımları da dikkate alacak şekilde yapılır. Ön izin başvuruları, dilekçe, birinci fıkranın (a), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen belgeler ile birlikte ilgili gümrük müdürlüğüne yapılır.

4) Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü durumu inceleyerek görüşü ile birlikte ilgili dosyasını Bakanlığa intikal ettirir. Müracaatlar Bakanlıkça sonuçlandırılır.

5) Kamu kurum veya kuruluşlarının geçici depolama yeri açma ve işletme taleplerinde birinci fıkrada belirtilen adli sicil belgesi ve ticaret sicil gazetesi aranmaz. Bunların görev alanı itibariyle faaliyette bulundukları yerlerdeki geçici depolama yeri açma ve işletme taleplerinde, ayrıca iş yeri açma veya çalışma ruhsatı veya bunun yerine geçen belge aranmaz.

6) Gümrük idaresi ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının sorumluluğunda geçici depolama yerinin olması, mevcut geçici depolama yerlerinin ihtiyacı karşılaması ve ekonomik yönden ihtiyaç bulunmaması halinde yeni geçici depolama yeri açılışına izin verilmez.

7) İkinci fıkranın (b) bendinde belirtilen yerler dışında geçici depolama yeri olarak açılıp işletilmek istenilen yerlerin, en az 3.000 m²’si kapalı olmak üzere 10.000 m²’den küçük olmaması ve mutat yolların izlenmesi kaydıyla gümrük müdürlüğüne en fazla 10 km mesafede olması gerekir. Taşıt depolanacak geçici depolama yerlerinde kapalı alan ile havayolu ile hızlı kargo taşımacılığına ilişkin açılacak geçici depolama yerlerinde alan şartı aranmaz.

8) Ön izinle açılacak geçici depolama yerlerinde, geçici depolama yeri işleticisinin aynı gümrük müdürlüğü denetiminde kapalı alanı bulunan geçici depolama yerinin bulunması ve buranın ihtiyacı karşılaması halinde, yedinci fıkrada yer alan kapalı alan şartı aranmaz. 

 9) Geçici depolama yeri açma izni almak üzere başvuracak limited veya anonim şirketlerin, gümrük mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi ve ceza borcu ile vergi mevzuatı uyarınca herhangi bir kesinleşmiş vergi borcu bulunmaması şarttır (Gümrük Yönetmeliği’nin 513.maddesi).

 4- Geçici Depolama Yeri Olarak Kabul Edilen Yerler:

 Gümrük Yönetmeliğinin 97.maddesi kapsamında geçici depolama yeri bulunmayan yerlerdeki eşyanın konulduğu yerin geçici depolama yeri olarak kabul edilmesine ilişkin başvuru ve buna ilişkin işlemler, ilgili gümrük müdürlüğünün görüşü üzerine bağlı bulunulan Gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüğünce sonuçlandırılır ve Bakanlığa bilgi verilir. Geçici depolama yeri olarak kabul edilen söz konusu yerlere konulan eşyaya ilişkin gümrük işlemlerinin tamamlanmasını müteakip bu yerin geçici depolama yeri statüsü sona erer (Gümrük Yönetmeliği’nin 514.maddesi).

5- Geçici Depolanan (Geçici Depolama Statüsündeki) Eşya:  

1) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen serbest dolaşımda olmayan eşya gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya statüsünde bulunur ve bu şekilde adlandırılır. Talep halinde ihracat eşyasının da bu kapsamda değerlendirilmesi mümkündür.

2) Özet beyanın eşyanın gümrüğe sunulmasından önce verildiği hallerde, Kanunun 46.maddesinde belirtilen süreler, eşyanın gümrüğe sunulduğu tarihten itibaren başlar. Deniz veya hava taşıtlarının Türkiye Gümrük Bölgesinde birden fazla liman veya havalimanına uğradığı hallerde, Kanunun 46.maddesinde belirtilen süreler, taşıt aracının eşyanın boşaltılacağı gümrük idaresine girişine ilişkin gümrük veya gümrük muhafaza yetkililerince tutulan kayıt tarihinden itibaren başlar.

3) Gümrük Kanunu’nun 35/C. maddesine göre giriş gümrük idaresine özet beyan statüsünde gümrük beyannamesi verildiğinde, eşyanın sunulması ile birlikte beyanname tescil edilir ve eşya beyan edilen rejimin öngördüğü işlemlere tabi tutulur.

4) Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir yerden diğer bir yere transit rejimine tabi tutularak taşınan serbest dolaşımda olmayan eşya, varış gümrük idaresine getirildiğinde ve transit rejimi hükümlerine göre gümrük idaresine sunulduğunda Kanunun 41 ilâ 50.madde hükümleri uygulanır. Bu eşya için varış gümrük idaresine taşınma şekline göre belirlenecek olan Kanunun 46.maddesinde belirtilen süreler, eşyanın varış gümrük idaresine sunulduğu tarihten itibaren başlar ve geçici depolama işlemleri bilgisayar sistemindeki transit beyannamesi bilgileri üzerinden yürütülür (Gümrük Yönetmeliği’nin 77.maddesi).

 6- Geçici Depolama Yerlerine Eşya Alınması:

 1) Eşya, geçici depolama yerlerine buralarda görevli işletme personelinin sorumluluğu ve gümrük memurlarının gözetimi altında alınır.

2) Gümrükçe izin verilen diğer yerlere eşya alınmasının talep edilmesi halinde, talep sahibinin sorumluluğu ve gümrük idaresinin gözetimi altında bu talep kabul edilir.

3) Gümrük memuru, geçici depolama yerine alınan eşya için kendisine verilen ve üzerinde özet beyan numarasının yer aldığı boşaltma listesi ile özet beyan bilgilerini karşılaştırarak geçici depolama yeri giriş işlemlerini onaylar. Bu onay sonrasında boşaltma listesi ilgili işletme personeli tarafından muhafaza edilir. Havayolu veya denizyolu ile gelen eşyanın, geldiği limanda bulunan geçici depolama yerine alınmasına ilişkin işletici tarafından elektronik olarak tutulan ve Bakanlık ile paylaşılan veriler doğrultusunda sistemde geçici depolama yeri giriş kayıtlarının oluşturulmasına Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde izin verilebilir (Gümrük Yönetmeliği’nin 78.maddesi).

a. Geçici Depolama Yerinde Bulunan Eşyanın Aynı Gümrük Müdürlüğü Denetimindeki Bir Antrepoya Alınması: Gümrük Kanununun 47.maddesi uyarınca, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya statüsünde olup, geçici depolama yerinde bulunan eşyanın buradan çıkarılması için gümrükçe onaylanmış bir işlem ya da kullanıma tabi tutulması gerekmektedir.

Diğer taraftan, Türkiye Gümrük Bölgesine denizyolu veya havayolu ile gelen ve Gümrük Yönetmeliğinin 79.maddesi uyarınca geçici depolama yeri addolunan limanlara boşaltılan eşya da geçici depolanan eşya statüsündedir.

Bu çerçevede, geçici depolama yerinde veya böyle addolunan yerlerde bulunan eşyanın antrepoya alınmak üzere buralardan çıkarılabilmesi için antrepo beyannamesinin verilmiş olması gereklidir.

b. Eşyanın Geçici Depolama Yerine Konulmadan Antrepoya Alınması: Gümrük Yönetmeliğinin 332.maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, geçici depolama yerine konulmadan doğrudan antrepoya konulmak istenilen eşya, antrepo beyannamesinin verilmesi kaydıyla antrepoya alınır.

TIR Karnesi veya transit beyannamesi ile transit rejimi altında taşınan ve varış gümrük idaresinde doğrudan antrepoya götürülen taşıtın antrepoya ulaşması ile birlikte antrepoda görevli yetkilendirilmiş gümrük müşavirince (YGM), taşıtın antrepoya ulaştığı tarih ve saati içerecek şekilde esas olarak elektronik ortamda, zorunlu hallerde ise mevcut evraklar üzerinden gümrük idaresine bilgi verilir. Gümrük idaresinin aksine bir tespiti bulunmaması halinde, transit işleminin hareket gümrük idaresince belirlenen süre içerisinde gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespitinde gümrük idaresine yapılan bildirimdeki tarih ve saat esas alınır.

Antrepo beyannamesinin, Gümrük Yönetmeliğinin 332 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre taşıtın antrepoya gelişini müteakip en geç iki işgünü içerisinde tescil edilmesi gerekir. Antrepo beyannamesi verilmeden eşyanın antrepoya alınmasına izin verilmez.

Antrepo beyannamesi verilerek muayene hattının belirlenmesini ve beyanname verildiğinin Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri (YGM) tarafından tespit edilmesini müteakip, eşya taşıttan indirilir ve YGM (YGM’ye bağlı Gümrük Müşavir Yardımcısı) tarafından sayım tutanağına bağlanarak antrepoya alınır. Muayene memurunca yapılacak kontrol/muayenede sayım tutanağının beyana uygunluğu da göz önünde bulundurulur. YGM tarafından eşyaya ilişkin eksiklik ya da fazlalık tespit edilmesi halinde bu durum sayım tutanağında belirtilir.

TIR Karnesi veya transit beyannamesi kapsamı söz konusu eşyaya ilişkin takibat, duruma göre TIR Uygulama Tebliğinin 34.maddesi veya Gümrük Yönetmeliğinin 247.maddesi çerçevesinde gerçekleştirilir. Ayrıca, söz konusu maddelerde yer verilen hükümler çerçevesinde muayene memurunca antrepo beyannamesinde gerekli düzeltme yapılır. Taşıtın, antrepoya ulaşmasını müteakip eşya taşıttan boşaltılmadan ve gümrük idaresinin izni olmadan antrepodan ayrıldığının tespit edilmesi durumunda YGM tarafından gümrük idaresine bilgi verilir. Gümrük Yönetmeliğinin 332.maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, süresi içerisinde antrepo beyannamesi verilmeyen eşyaya ilişkin olarak, YGM tarafından gümrük idaresine bilgi verilir ve bu durumdaki eşya ilgili gümrük idaresinin denetimindeki en yakın geçici depolama yerine veya geçici depolama yeri yoksa gümrük idaresince uygun görülen yere gönderilir.

Antrepolarda YGM yerine memur görevlendirildiği durumlarda, YGM tarafından gerçekleştirilmesi öngörülen işlemler ilgili memur tarafından yerine getirilir.

c. Transit rejimi kapsamında parsiyel taşımacılık konusu eşyanın antrepoya alınması: İçerisinde birden fazla alıcıya ait ve bir kısmı geçici depolama yerine bir kısmı ise antrepo rejimi kapsamında antrepoya alınacak eşya bulunan taşıtın öncelikle geçici depolama yerine götürülmesi esas olmakla birlikte, şartların gerektirmesi ve gümrük idaresince de uygun bulunması halinde, taşıtın öncelikle antrepoya götürülerek bilahare geçici depolama yerine sevk edilmesi de mümkündür.

Eşyanın önce geçici depolama yerine boşaltılması durumunda boşaltmayı müteakip taşıt gümrük idaresince mühürlenir ve boşaltılmak üzere ilgili antrepolara sırasıyla intikal ettirilir. Taşıt her seferinde ilgili antrepoda görevli YGM tarafından mühürlenerek bir sonraki antrepoya gönderilir. Eşyanın önce antrepoya boşaltılması durumunda ise; taşıt YGM tarafından mühürlenmek suretiyle bir sonraki antrepoya veya geçici depolama yerine sevk edilir. Gümrük idaresi veya YGM tarafından takılan yeni mühürler Transit Refakat Belgesine kaydedilir.

 Parsiyel taşımacılık kapsamı birden fazla alıcıya ait eşyadan antrepo beyannamesi verilmiş olanlar antrepoya boşaltılarak bu işlemi müteakip taşıt YGM tarafından tekrar mühürlenir. Taşıttaki eşya için Gümrük Yönetmeliğinin 332.maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen süre içerisinde antrepo beyannamesi verilmemiş olması durumunda söz konusu madde uyarınca işlem yapılır. Parsiyel taşımacılık kapsamı birden fazla antrepoya boşaltılacak eşya için taşıtın uğradığı her bir antrepoda antrepo beyannamesi, en geç Gümrük Yönetmeliğinin 332.maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen sürelerde verilir. Antrepoya alınacak eşyanın tamamının antrepoya boşaltılmasını müteakip, taşıtın bir sonraki antrepoya sevki gecikmeksizin sağlanır. İçerisinde geçici depolama yeri ve/veya antrepoya alınacak eşya ile birlikte taşıt üstü işleme tabi tutulacak eşya bulunan taşıtlar, önce geçici depolama yeri ve/veya antrepolara, son olarak ise taşıt üstü işleme tabi tutulacağı yere sevk edilirler. Transit rejimi kapsamında birden fazla gümrük idaresinde işlem görmek üzere sevk edilen taşıtlar ile ilgili olarak her bir gümrük idaresinde yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapılır.

d. Aynı gümrük idaresi denetimindeki antrepo, geçici depolama yeri veya aynı liman sahasındaki iskeleler arası eşya sevki: Aynı gümrük idaresi denetimindeki antrepo, geçici depolama yeri veya aynı liman sahasındaki iskeleler arası eşya sevklerinde; Eşyanın varış yerindeki antrepo veya geçici depolama yeri stok kayıtlarına girişi yapılıncaya kadar eşyaya ilişkin tüm sorumluluklar talepte bulunan kişiye aittir. Gümrük idaresine yapılacak başvuru ile eşyanın sevk ve tesliminde ek-1’de yer alan dilekçe ile ek-2’de yer alan tutanak kullanılır (Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2013/5 sayılı Genelgesi).

 7- Geçici Depolama Yerlerine Alınmayacak Eşya:

 1-a) Parlayıcı, patlayıcı, yanıcı ve yanmayı artırıcı eşya, b) Korunmaları, soğuk hava depolarında olduğu gibi özel tertibat gerektiren eşya ile Gümrük Yönetmeliği EK-62’de yer alan eşyanın; niteliklerine uygun özel düzenek ve yapılara sahip geçici depolama yerlerine alınması zorunludur.

2) EK-62’de yer alan diğer tehlikeli ve zararlı maddeler, eşyanın niteliğine uygun gerekli tedbirlerin alınması suretiyle geçici depolama yerlerine konulabilir.

3) Bir arada bulundukları eşya için ayrı bölümlerde depolansa dahi tehlike ve zarar doğurabilecek eşya geçici depolama yerlerine alınmaz.

4) Birinci fıkrada sayılan eşya, niteliklerine uygun özel tertip ve düzeneğe sahip geçici depolama yerleri bulunmaması halinde doğrudan Gümrük Yönetmeliğinin 330.maddesinde belirtilen ve bu niteliklerine uygun genel veya özel antrepolara alınır.

5) Birinci fıkrada sayılan eşyanın, diğer eşyaya zarar vermeyecek şekilde, geçici depolama yerlerinin ayrı bölümlerine gerekli tedbirler alınmak suretiyle konulmasına eşyanın niteliği, miktarı, kap ve ambalajları gibi unsurlar dikkate alınarak ilgili gümrük idaresince izin verilebilir (Gümrük Yönetmeliği’nin 81.maddesi).

 –  Kuru veya yaş deri gibi fena koku yayan eşya mümkünse ayrı bir geçici depolama yerine alınır. Bu mümkün değilse geçici depolama yerinde diğer eşyaya zarar vermeyecek surette ayrılan bir yere konulur ve işlemlerinin hızla yapılması yükümlü ve işletici tarafından sağlanır (Gümrük Yönetmeliği’nin 82.maddesi).

 8- Geçici Depolama Yerlerinde Yapılan Masraflar ve Gümrük Kıymet İlişkisi:

 1-a) İthal eşyası için ve/veya Antrepo rejimine tabi ithal eşyası için bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, eşyanın antrepo/geçici depolama masrafları ile antrepoda/geçici depolamada kaldığı sürece muhafazası için yapılan masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan ayrı olarak gösterilmeleri şartıyla gümrük kıymetine dahil edilmez.

Ancak; Eşyanın antrepo/geçici depolama masrafları ile antrepoda/geçici depolamada kaldığı sürece muhafazası için yapılan masraflar, 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 21.maddesi gereği ithal edilen eşyanın (İthalatta) KDV Matrahına eklenerek ilgili gümrük idaresine beyan edilip KDV ve varsa ÖTV’nin ithalat sırasında ödenmesi gerekir.

Şayet; Söz konusu masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan ayrılamıyorsa, fiilen ödenen veya ödenecek fiyatın içine katılmış, bu fiyatla birlikte gösterilmiş ise ilgili eşyanın Gümrük kıymetine katılır.

b) Söz konusu eşyanın 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 102.maddesi çerçevesinde elleçleme işlemlerine tabi tutulması halinde, eşyanın ithalat vergileri tutarının belirlenmesinde dikkate alınacak niteliği, gümrük kıymeti ve miktarı, beyan sahibinin talebi üzerine, eşyanın elleçleme faaliyetlerine tabi tutulmadan önceki niteliği, gümrük kıymeti ve miktarı dikkate alınır.

2- Antrepo rejimine tabi tutulmuş ithal eşyasının Kanun’un 71.maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi  hükmüne göre kayıt yoluyla serbest dolaşıma girmek üzere teslim edildiği hallerde, gümrük vergileri, eşyanın antrepo rejimine (Geçici Depolama işlemlerine) tabi tutulduğu tarihte yürürlükte bulunan vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına dayanılarak hesaplanır. Bu hükmün uygulanması, eşyanın nitelik, gümrük kıymeti ve miktarı gibi vergilendirme unsurlarının, eşyanın Antrepo rejimine/ Geçici Depolama işlemlerine tabi tutulduğu tarihte tespit edilmesi şartına bağlıdır.

Ancak, yükümlünün serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinde eşyanın bulunduğu hal ve niteliği ile diğer vergilendirme unsurlarına göre işlem yapılması yönünde talepte bulunması halinde, bu yönde işlem yapılır (4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 104.maddesi, Gümrük Yönetmeliği 345.maddesi).

9- Geçici Depolama Yerinin Devri Veya Kapatılması:

 1) Geçici depolama yeri işleticisi hak ve yükümlülükleri izin üzerine başka bir kişiye devredilebilir.

2) Devre izin verilebilmesi, devretmek isteyenin taahhütlerini tamamen yerine getirmiş olması ve devralacak olanın da gerek geçici depolama yerinde var olan, gerek sonradan konacak eşya ve maddeler dolayısıyla terettüp edecek yükümlülük, sorumluluk ve diğer taahhütleri yüklenmesi şartlarına bağlıdır.

3) İşletilmekte olan geçici depolama yerinin devri için işletmeci ile geçici depolama yerini devralmak isteyen işletici tarafından müştereken geçici depolama yerinin bağlı bulunduğu gümrük müdürlüğüne müracaat edilmesi gerekir.

4) Geçici depolama yerinin devrine ilişkin düzenlenen sözleşme ve devralmak isteyen kişiye ilişkin devir konusu geçici depolama yeri için Gümrük Yönetmeliği’nin 512 ve 513.maddelerinde bahsi geçen tüm şartların sağlandığını ispat eden belgelerin ilgili gümrük idaresine ibraz edilmesi zorunludur.

5) Gümrük müdürlüğü tarafından, geçici depolama yerinin mevcut işletmecisinin taahhütlerini tamamen yerine getirip getirmediği incelenir ve görüş de belirtilmek suretiyle talep gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüğüne intikal ettirilir. Bölge müdürlüğünce geçici depolama yeri devir talepleri görüş belirtilmek suretiyle Bakanlığa (Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğüne) aktarılır.

6) Açtıkları geçici depolama yerini kısmen veya tamamen kapatmak isteyenler, bu taleplerini yazılı olarak ilgili gümrük idaresine bildirirler.

7) Sahiplerinin isteği üzerine geçici depolama yerlerinin kapatılmasına ilişkin talepler, ilgili gümrük müdürlüğünce sonuçlandırılır ve sonucundan bölge müdürlüğüne bilgi verilir.

8) Kapatılacak geçici depolama yerlerine yeniden eşya konmasına izin verilmez ve varsa buradaki eşya, her türlü masrafı geçici depolama yeri sahipleri veya işleticilerine ait olmak üzere gümrük idaresince gösterilen diğer geçici depolama yerlerine nakil veya yabancı memleketlere ihraç olunur ya da Kanunun 74.maddesi çerçevesinde serbest dolaşıma sokulur. Bu işlemler tamamlanıncaya kadar geçici depolama yeri sahipleri veya işleticilerinin taahhüt ve sorumluluğu devam eder (Gümrük Yönetmeliği’nin 516.maddesi).

 10- Geçici Depolama Yeri İşletme İzninin Geri Alınması:

 1) Taahhütlerini ve Yönetmelikte belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmeyen geçici depolama yeri işleticilerine tebligat yapılarak bir yılı geçmeyecek şekilde belirlenen süre içerisinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeleri, aksi halde verilen süre sonunda geçici depolama yeri açma ve işletme izninin geri alınacağı bildirilir. İstenen hususlar yerine getirilmediği takdirde, durum ilgili bölge müdürlüğü aracılığıyla Bakanlığa iletilir. Bakanlıkça işletme izni geri alınır.

2) Ticaret Müfettişi ve Müfettiş yardımcıları ile gümrük idare amirleri veya yetkili kılınacak görevliler tarafından yapılacak denetleme neticesinde kaçakçılık gibi bir suistimal ve/veya yolsuzluk saptanması halinde, tedbir olarak geçici depolama yerine eşya girişine izin verilmez ve durum Bakanlığa iletilir. Yapılacak inceleme sonucunda geçici depolama yeri açma ve işletme izni Bakanlıkça geri alınabilir.

3) İznin geri alındığı hallerde de geçici depolama yerlerindeki eşya hakkında Gümrük Yönetmeliği’nin 516.maddesinin sekizinci fıkrası hükümleri uygulanır.

4) 516.madde hükümleri çerçevesinde sahiplerinin isteği ile kapatılma hali hariç, geçici depolama yeri açma ve işletme izni geri alınan;

a) Gerçek kişilere,

b) Tüzel kişilere,

c) Tüzel kişiliğin yönetim kurulu üyelerine, şirketi temsile yetkili kişilere ve şirket sermayesinin % 10 veya daha fazlasına sahip gerçek kişilere,

ç) (c) bendinde belirtilen gerçek kişilerin yer aldığı diğer tüzel kişilere,

İznin geri alındığı tarihten itibaren 5 yıl süre ile yeniden geçici depolama açma izni verilmez. Bu süre geçtikten sonra, bu fıkrada sayılan kişilerin geçici depolama yeri açmak veya devralmak istemeleri halinde müracaatlar, ilgili bilgi, belge ve veriler dikkate alınarak Bakanlıkça sonuçlandırılır.

5) Geçici depolama yeri işleticisinin taahhüt ve yükümlülüklerine aykırı hareket etmesi nedeniyle vergi kaybına neden olunması halinde geçici depolama izni geri alınabilir.

6) Geçici depolama yerinde kaçakçılık gibi bir suistimal ve/veya yolsuzluk saptanması veya beşinci fıkrada belirtilen durum nedeniyle geçici depolama yeri açma ve işletme izni geri alınan kişilere, yeni bir geçici depolama yeri açma ve işletme izni verilmez (Gümrük Yönetmeliği’nin 517.maddesi).

 11- Geçici Depolama Yeri İşleticilerinin Sorumlulukları:

 1-a) Eşyanın geçici depolama yerine giriş ve çıkışına ilişkin kayıtlar, geçici depolama yeri işleticilerince bilgisayar ortamında tutulur.

b) Geçici depolama yerlerinde bulunan eşyanın geçerli veya zorlayıcı nedenler dışında ziyaından, hasara uğramasından veya değiştirilmesinden doğan mali sorumluluk işleticilere aittir. Bu sorumluluk söz konusu eşyaya ait gümrük vergileri ile Gümrük Kanunu’nun 236.maddesindeki cezaların gümrük idaresine ödenmesini de kapsar. Sorumlular hakkında duruma göre ayrıca 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca işlem yapılır (Gümrük Yönetmeliği’nin 515.maddesi).

 2) 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (8) sayılı tarifede yazılı olan ve harca tabi bulunan geçici depolama yerleri ve antrepolarda, açma izni belgelerine ilişkin harcın peşin olarak ödenmesi, harcın ödenmesini müteakip söz konusu belgenin düzenlenmesi gerekmekte olup;

a) Antrepo ve geçici depolama yerlerine ilişkin izin yazısının gümrük idaresine intikal etmesini müteakip, harcın ödenmesi için, vergi dairesine yazı yazılır, aynı zamanda bu yazının bir örneği firma yetkilisine elden verilir.

b) Açma ve işletme harcının veya açma harcının tahsil edildiğine dair vergi dairesi makbuzunun veya yazısının ilgili tarafından yedi gün içinde gümrük müdürlüğüne ibrazı halinde, Açma ve İşletme İzin Belgesi veya Açma İzin Belgesi gümrük idaresince düzenlenerek ilgilisine verilir. Söz konusu belgeler bizzat gümrük müdürü veya vekili tarafından imzalanır.

c) Açma ve işletme harcı toplamı veya açma harcının tahsil edildiğine dair Vergi Dairesi makbuzu veya yazısının, Vergi Dairesine muhatap yazının ilgiliye verildiği tarihten itibaren yedi gün içinde gümrük müdürlüğüne ibraz edilmemesi halinde, bu sürenin bitiminden itibaren on beş gün içinde bir müzekkere ile durumun aynı vergi dairesine bildirilmesi, ayrıca bu süre içinde ilgiliye gönderilecek yazıda söz konusu harcın yatırılması gerektiği, aksi takdirde verilen iznin iptal edileceği hususu bildirilir.

ç) Açma ve İşletme İzin Belgesinin ilgili bulunduğu antreponun veya geçici depolama yerinin görülebilir bir yerine asılacağı ilgilisine tebliğ edilir. Denetimler sırasında bu belgelerin yerinde bulunup bulunmadığına dikkat edilir.

d) Açma ve işletme harçları yatırılmadan izin belgesi düzenlenmez ve söz konusu yere eşya girişine izin verilmez.

e) Bu yerler kapatıldığında söz konusu belgeler geri alınarak dosyasında muhafaza edilir. Antrepolar ve geçici depolama yerleri kapatılsa dahi, bu belgeler kapanış tarihinden itibaren beş yıl süre ile saklanır.

f) Antrepolara veya geçici depolama yerlerine ilişkin yıllık harcın Ocak ayı sonuna kadar yatırıldığına ilişkin makbuzun gümrük idaresine ibraz edilmemesi halinde, bu antrepolara ve geçici depolama yerlerine eşya girişine izin verilmez.

g) Antrepo ve geçici depolama yerlerinin gerek ilgilinin isteği, gerekse idarece re’sen kapatılması üzerine kapatma işleminin gerçekleşmesini müteakip ilgili vergi dairesine durum bir yazı ile bildirilir (Gümrük Yönetmeliği’nin 553.maddesi).

 3) … Türkiye ile diğer ülkeler arasında deniz ve havayolu ile yapılan eşya ve yolcu taşımalarında yararlanılan deniz ve havalimanlarını işleten kuruluşlar ile geçici depolama yeri işleticileri, gümrüklü sahalarda 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamı dışında bulunan gümrük iş ve işlemleri ile ilgili tahmil, tahliye, ardiye, saha içi taşıma ücretleri ve benzeri masrafların belirlenen azami bedellerine uymakla yükümlüdür. Bakanlık tarafından azami bedeller belirlenirken özelleştirme uygulamaları çerçevesinde yapılan sözleşmelerde yer alan düzenlemeler dikkate alınır (Gümrük Kanunu’nun 218.maddesi).

 4-a) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri bulunmayan antrepo ile geçici depolama yerlerinde çift kilit bulundurulması zorunludur.

b) Çift kilit altında bulundurulan geçici depolama yeri ve antrepoların, gümrüğe ait anahtarları gümrük memurlarınca kullanılır ve bu memurlar geçici depolama yeri ve antrepoların her açılıp kapanışında görevli geçici depolama yeri ve antrepo işleticisinin personeli ile beraber bulunarak kapıları birlikte açar, kapatır ve kilit altına alırlar.

c) Çift kilit altında bulundurulan geçici depolama yeri ve antrepoların giriş veya çıkışında kullanılmayan kapıları, gümrük memurlarınca içerden kilitlenip mühürlenir (Gümrük Yönetmeliği’nin 555.maddesi).

 5-a) Geçici depolama yerleri ile genel ve özel antrepolarda, işleticilerin kendi memurlarından başka Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerine bağlı Gümrük Müşavir Yardımcıları veya Gümrük memurları bulunur. Gümrük memurlarının bulunması zorunlu olmayan geçici depolama yerleri ile antrepoları belirlemeye Bakanlık yetkilidir.

b) Gümrük personeli, giriş, çıkış, elleçleme, teşhir, kayıt ve nakil işlerinde gümrük idaresi adına gerekli denetim ve gözetimi yapmak üzere hazır bulunur.

c) Bu memurlar, giriş ve çıkış kapılarını ve geçici depolama ve antrepo sahasını kolaylıkla gözetim altında tutacak şekilde hazırlanmış özel yerlerde çalışır ve görevleri devamınca bu yerlerden ve işlerinden ayrılmazlar (Gümrük Yönetmeliği’nin 554.maddesi).

 12- Geçici Depolama Yeri Ve Antrepolara Girebilecek Kişiler:

 Geçici depolama yeri ve antrepolara, görevli memur, hizmetli ve işçilerle, bunların amir ve denetçileri,  ticaret müfettişi ve müfettiş yardımcıları ile gümrük idare amirleri veya yetkili kılınacak görevlilerden, yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri ile gümrük müşavirleri ve yardımcılarından, eşya sahipleri veya adlarına harekete yetkili olanlardan ve gümrük idaresince izin verilen şahıslardan başka kimse giremez (Gümrük Yönetmeliği’nin 557.maddesi).

 13- Yetki ve Denetleme:

 1-a) Ekonomik gereklilikler ve dış ticaret politikaları dikkate alınarak, geçici depolama yerleri ve gümrük antreposu ile ilgili düzenleme yapmaya, bu Yönetmelikte öngörülmeyen sorunların ortaya çıkması halinde bunları inceleyerek sonuçlandırmaya Bakanlık yetkilidir.

b) Bakanlık, sınırlarını açık olarak belirtmek kaydıyla, bu Yönetmelik çerçevesinde geçici depolama yeri veya antrepo açma ve işletme izni verme ve kapatma yetkisini gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüklerine devredebilir.

c) Antrepolara konulan eşyanın tabi tutulabileceği gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma sınırlama getirmeye Bakanlık yetkilidir.

d) Geçici depolama yerleri ve antrepolara ilişkin ön izin, yatırım izni, açma ve işletme izni, devir, kapatma ve adres değişikliği ile planda değişiklik yapılmasını gerektiren değişiklik taleplerine ilişkin başvuruları elektronik ortamda almaya ve sonuçlandırmaya Bakanlık yetkilidir (Gümrük Yönetmeliği’nin 559.maddesi).

2- a) Diğer gümrük mevzuatı ve bu Yönetmelik ile belirtilen esasların yerine getirilip getirilmediğini tayin edebilmek üzere ticaret müfettişi ve müfettiş yardımcıları ile gümrük idare amirleri veya yetkili kılınacak görevliler, görevlerinin gerektirdiği hallerde geçici depolama yeri ve antrepolarda işlemleri, kayıt ve belgeleri incelemeye ve teftiş etmeye, yoklama ve ilgililer hakkında denetleme yapmaya yetkilidirler.

b) Yukarıdaki fıkrada yazılı yerlerin sahip veya personeli, denetleme yapanlara bu yerleri hemen açmak ve her türlü kolaylığı göstermek, istenilen açıklamaları yapmak ve belgeleri vermek zorundadırlar.

c) Giriş ve çıkış defterleri gibi her zaman kullanılacak olan kayıtlar yerinde incelenir. İnceleme sırasında bu defterler alınması gerektiğinde imza karşılığında alınır, bu takdirde giriş veya çıkış kayıtları, yeniden açılacak defterler üzerinde yürütülür. Bu defterlerin baş tarafına, gümrük müfettiş ve yardımcıları ile gümrük müdürlüklerince imzaları atılarak bu durum şerh edilir.

d) Diğer kayıt ve belgeler alınmak istenirse, imza ile alınıp verilir (Gümrük Yönetmeliği’nin 558.maddesi).

 SONUÇ

 Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen serbest dolaşımda olmayan eşya gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya statüsünde bulunur ve bu şekilde adlandırılır. Talep halinde ihracat eşyasının da bu kapsamda değerlendirilmesi mümkündür.

Gümrük Yönetmeliğinin 97.maddesi kapsamında geçici depolama yeri bulunmayan yerlerdeki eşyanın konulduğu yerin geçici depolama yeri olarak kabul edilmesine ilişkin başvuru ve buna ilişkin işlemler, ilgili gümrük müdürlüğünün görüşü üzerine bağlı bulunulan Gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüğünce sonuçlandırılır ve Bakanlığa bilgi verilir. Geçici depolama yeri olarak kabul edilen söz konusu yerlere konulan eşyaya ilişkin gümrük işlemlerinin tamamlanmasını müteakip bu yerin geçici depolama yeri statüsü sona erer.

Açılması talep edilen geçici depolama yerinin; Gümrüklü sahada veya gümrük idaresi bulunan deniz ve hava limanı içerisinde veya iç gümrük idarelerinde gümrük müdürlüğüne bitişik olması, geçici depolama yeri olarak açılıp işletilmek istenilen yerlerin, en az 3.000 m²’si kapalı olmak üzere 10.000 m²’den küçük olmaması ve mutat yolların izlenmesi kaydıyla gümrük müdürlüğüne en fazla 10 km mesafede olması,  Geçici depolama yeri açma izni almak üzere başvuracak limited veya anonim şirketlerin, gümrük mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi ve ceza borcu ile vergi mevzuatı uyarınca kesinleşmiş herhangi bir vergi borcu bulunmaması gerekir.

Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir yerden diğer bir yere transit rejimine tabi tutularak taşınan serbest dolaşımda olmayan eşya, varış gümrük idaresine getirildiğinde ve transit rejimi hükümlerine göre gümrük idaresine sunulduğunda Gümrük Kanunu’nun 41 ilâ 50.madde hükümleri uygulanır.

– İthal eşyası için ve/veya Antrepo rejimine tabi ithal eşyası için bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, eşyanın antrepo (geçici depolama) masrafları ile antrepoda/geçici depolama yerinde kaldığı sürece muhafazası için yapılan masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan ayrı olarak gösterilmeleri şartıyla eşyanın gümrük kıymetine dahil edilmez.

Ancak; Eşyanın antrepo/geçici depolama masrafları ile antrepoda/geçici depolama yerinde kaldığı sürece muhafazası için yapılan masraflar, 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 21.maddesi gereği ithal edilen eşyanın (İthalatta) KDV Matrahına eklenerek ilgili gümrük idaresine beyan edilip KDV ile varsa ÖTV’nin ithalat sırasında ilgili Gümrük İdaresine ödenmesi gerekir.

Şayet; Söz konusu masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan ayrılamıyorsa, fiilen ödenen veya ödenecek fiyatın içine katılmış, bu fiyatla birlikte gösterilmiş ise ilgili eşyanın Gümrük kıymetine katılır.

KAYNAKÇA:

• 4458 sayılı Gümrük Kanunu.
• Gümrük Yönetmeliği.
• Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2013/05, 2014/01 sayılı Genelgeleri.

Kerim ÇOBAN -Emekli Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi (Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri “YGM”)

Çoban Gümrük Dış Ticaret Denetim Danışmanlık ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği A. Ş.

www.cobangumrukdenetim.com

E Mail: bilgi@cobangumrukdenetim.com

              kerim.coban@cobangumrukdenetim.com          

              k.coban0306@gmail.com    –   Tel: 0505 519 88 41

ÖZET

– Ekonomik yönden bir ihtiyaç bulunması ve gümrük gözetiminin olumsuz etkilenmemesi koşuluyla;  a) İhraç amacı dışında, serbest dolaşımda bulunan eşyanın gümrüklü antrepoya konulmasına, b) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, gümrüklü antreposunda dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine ilişkin hükümler çerçevesinde işçiliğe tabi tutulmasına, Bakanlıkça belirlenecek şartlar altında izin verilebilir.

– Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi sınırsızdır. Ancak, gümrük idarelerince gerek görülen hallerde, eşyaya gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanım tayin edilmesi için bir süre belirlenebilir.

– Geçici depolama yerine konulmadan gümrük antrepo rejimine tabi tutulacak eşya antrepo beyannamesinin tescilini müteakip antrepoya alınır. Antrepo beyannamesinin, taşıtın antrepoya gelişini takip eden iki iş günü içerisinde tescil edilmesi gerekir.

– Gümrük antrepolarında depolanan eşya satış suretiyle başkasına da devredilebilir.

– Eşyanın mülkiyeti ile ilgili olarak devri önleyici haciz ya da ihtiyati tedbir kararı gibi hukuki bir engelin varlığı halinde bu durum açıklığa kavuşturulmadan işlem yapılamaz.

– Eşyanın devri ile birlikte gümrük vergileri ile para cezaları da dâhil eşya ile ilgili hukuki sorumluluklar devralana geçer ve antrepo stok kayıtlarında gerekli değişiklikler yapılır.

Anahtar kelimeler: Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi, gümrük gözetimi, Gümrük antrepo rejiminde eksik beyan,  …

GİRİŞ

Antrepo rejimine tabi tutulan eşya, gümrük antreposuna konuldukları tarihte işletici tarafından kayıtlara geçirilir. Türkiye’ye girmesi veya Türkiye’den transit geçirilmesi yasak olan yabancı ülke eşyası ile gerek üzerlerinde, gerek iç veya dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğu izlenimini veren isim ve simgeler taşıyan eşya gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüklerinin izni ile gümrük antrepolarına konulabilir.

– Antrepo rejimine tabi tutulan eşya, gümrük idarelerinden izin alınmak şartıyla geçici olarak gümrük antreposundan çıkarılabilir.

– Eşya gümrük antreposu dışında bulunduğu süre içinde Gümrük Kanunu’nun 102.maddesinde belirtilen şartlar altında elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir.

– Antrepo rejimine tabi tutulmuş eşyanın bir gümrük antreposundan diğerine nakli, gümrük idarelerinin iznine bağlıdır.

– Gümrük Kanunu’nun 102.maddesinin birinci fıkrası uyarınca, serbest dolaşımda bulunmayan eşya için gümrük idarelerince Gümrük Yönetmeliği’nin Ek-63’te belirtilen elleçleme faaliyetlerine izin verilebilir.

– Dahilde işleme rejimi ile gümrük kontrolü altında işleme rejimi kapsamındaki eşyanın, gümrük antrepo rejimine tabi tutulmadan antrepolarda işlenmesine izin verilebilir.  …

ANTREPO İŞLEMLERİNDEN BAZILARI

1- Antrepolara Eşya Konulması:

Antrepo rejimine tabi tutulan eşya, gümrük antreposuna konuldukları tarihte işletici tarafından kayıtlara geçirilir. Gümrük idareleri tarafından işletilmeyen antrepolardaki tüm eşyanın antrepo kayıtları işletici tarafından tutulur. Bu kayıtlar her zaman gümrüğün denetlemesine hazır halde bulundurulur. Söz konusu antrepo kayıtları ile 100.maddede belirtilen antrepo kayıtlarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir (Gümrük Kanunu’nun 99.maddesi).

– Ekonomik yönden bir ihtiyaç bulunması ve gümrük gözetiminin olumsuz etkilenmemesi koşuluyla;

a) İhraç amacı dışında, serbest dolaşımda bulunan eşyanın gümrüklü antrepoya konulmasına,

b) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, gümrüklü antreposunda dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine ilişkin hükümler çerçevesinde işçiliğe tabi tutulmasına,

Bakanlıkça belirlenecek şartlar altında izin verilebilir.

a ve b fıkralarında belirtilen durumlarda eşya, gümrük antrepo rejimine tabi değildir.

Gümrük idareleri, a ve b fıkralarında belirtilen eşyanın 99.maddede belirtilen şekilde antrepo kayıtlarına geçirilmesini zorunlu tutabilir (Gümrük Kanunu’nun 100.maddesi).

– 1. Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi sınırsızdır. Ancak, gümrük idarelerince gerek görülen hallerde, eşyaya gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanım tayin edilmesi için yeni bir süre belirlenebilir.

2. İhracata bağlı önlemlerden yararlanabilecek tarım ürünleri için Bakanlıkça özel süreler belirlenebilir (Gümrük Kanunu’nun 101.maddesi).

– 1) İthal eşyası, iyi korunmaları, görünüşlerinin veya pazarlama kalitelerinin geliştirilmesi ya da dağıtım veya yeniden satışa hazırlanmaları yönünden yönetmelikle belirlenen mutat elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir. Piyasa düzeninin aksamadan işleyişini sağlamak amacıyla, tarım ürünlerinin antrepolarda tabi tutulacağı elleçleme işlemleri Bakanlıkça sınırlandırılabilir.

2) İhracata bağlı önlemlerden yararlanabilecek ve antrepo rejimine tabi tutulmuş tarım ürünlerine uygulanacak elleçleme işlemleri yönetmelikle belirlenir. Elleçleme işlemleri gümrük idarelerinin izniyle yapılabilir (Gümrük Kanunu’nun 102.maddesi).

– 1. Antrepo rejimine tabi tutulan eşya, gümrük idarelerinden izin alınmak şartıyla geçici olarak gümrük antreposundan çıkarılabilir.

Eşya gümrük antreposu dışında bulunduğu süre içinde Gümrük Kanunu’nun 102.maddesinde belirtilen şartlar altında elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir.

2. Antrepo rejimine tabi tutulmuş eşyanın bir gümrük antreposundan diğer gümrük antreposuna nakli, gümrük idarelerinin iznine bağlıdır (Gümrük Kanunu’nun 103.maddesi).

– Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri ile geçerli AN6, AN7 ve AN8 tespit sözleşmesi yapılmayan antrepolara; akaryakıt antrepoları, yolcu giriş ve çıkış kapılarındaki gümrüksüz satış mağazaları ve gümrük idarelerince işletilen antrepolar hariç olmak üzere, eşya girişine izin verilmez. Antrepolar ayrıca bağlı bulundukları gümrük müdürlüklerince yılda en az iki defa denetlenir (Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Tebliği’nin 13/e.maddesi).

– Ayrıca, Antrepoya eşya alınması ve antrepolar arasında eşya sevkine ilişkin hükümlere; Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2013/5 sayılı Genelgesinde ayrıntılı şekilde yer verilmiştir. 

2- İzinle Antrepoya Konulabilecek Eşya:

1) Aşağıda yazılı eşya gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüklerinin izni ile gümrük antrepolarına konulabilir:

a) Türkiye’ye girmesi veya Türkiye’den transit geçirilmesi yasak olan yabancı ülke eşyası,

b) Gerek üzerlerinde, gerek iç veya dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğu izlenimini veren isim ve simgeler taşıyan eşya,

c) İhracatta kullanılacak olanlar hariç, yerli mamul ve mahsullerimizde kullanılmak üzere ve bunların yabancı menşeli olduğunu gösterecek veya bu izlenimi uyandıracak, üzerleri yabancı dille basılı veya yazılı her türlü boş zarf, şerit, etiket, damga ve benzeri eşya ile Türkiye’de düzenlenebilecek belgeleri yabancı ülkelerde düzenlenmiş gibi gösterebilecek yabancı firmalara ait üzerleri imzalı veya imzasız olsun proforma faturalar hariç boş faturalar,

ç) Fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması mevzuatına göre marka, coğrafi işaret, endüstriyel tasarım hakları ile fikir ve sanat eserleri kanunu kapsamına giren haklarla ilgili olarak hak sahibinin yetkilerine tecavüz eder mahiyetteki eşya,

d) Geçici depolama yerlerinde veya gümrük idaresince izin verilen yerlerde kanuni süresini doldurduğu için tasfiyesi gereken veya sahipleri tarafından geçici depolama yerlerinde gümrüğe terk edilen veya geçici depolama yerlerinde yapılan yoklamalar sonunda fazla çıkan eşya (Gümrük Yönetmeliği’nin 331.maddesi).

3- Geçici Depolama Yerine Konulmadan Gümrük Antrepo Rejimine Tabi Tutulacak Eşya:  

1) Geçici depolama yerine konulmadan gümrük antrepo rejimine tabi tutulacak eşya antrepo beyannamesinin tescilini müteakip antrepoya alınır. Antrepo beyannamesinin, taşıtın antrepoya gelişini takip eden iki iş günü içerisinde tescil edilmesi gerekir. Gümrük idaresi, sürenin bitiminden önce eşya sahibi ya da taşıyıcı tarafından yapılacak yazılı ve gerekçeli talebe istinaden bu süreyi bir gün uzatabilir. Süresi içerisinde antrepo beyannamesi verilmemesi halinde, antrepoda görevli gümrük memuru veya yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tarafından gümrük idaresine bilgi verilir ve bu durumdaki eşya, ilgili gümrük idaresinin denetimindeki en yakın geçici depolama yerine veya geçici depolama yeri yoksa gümrük idaresince uygun görülen yere gönderilir. Ancak, aynı sevkiyata konu olmakla birlikte antrepoya birden fazla taşıtla peyderpey sevk edilen ve tamamı bir seferde antrepoya alınamayacak eşya için, eşya sahibi veya temsilcisi ya da taşıyıcı tarafından ilgili gümrük idaresine yazılı talepte bulunulması halinde, gümrük idaresince, ilk eşyanın antrepoya girişinden itibaren en geç beş iş günü içinde antrepo beyannamesinin verilmesi koşuluyla eşyanın peyderpey antrepoya alınmasına izin verilebilir. İhtiyaç halinde bu süre gümrük idaresince bir defaya mahsus olmak üzere beş iş gününe kadar uzatılabilir.  

2) Karayoluyla gelen parsiyel yüklere ilişkin antrepo beyannamesi, eşya sahibinin yetki vermesi halinde A tipi antrepo işleticilerince verilebilir.

3) Kayıt yoluyla rejime girişine izin verilen eşyanın doğrudan D tipi antrepoya gelmesi halinde eşyanın gümrüğe sunulmasına gerek yoktur (Gümrük Yönetmeliği’nin 332.maddesi).

4- Ekonomik Etkili Bir Gümrük Rejimine Tabi Tutulmuş Eşyanın Basitleştirilmiş Usulde Serbest Dolaşıma Girişi:

1) Ekonomik etkili bir gümrük rejimi hükümleri uygulanmış eşyanın serbest dolaşıma girişi, basitleştirilmiş usuller çerçevesinde gerçekleştirilebilir.

2) Gümrük antrepo rejimi uygulanmış eşyanın serbest dolaşıma girişinde basitleştirilmiş usul konusunda aşağıdaki sınırlamalar söz konusudur:

a) F tipi antrepoda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişinde basitleştirilmiş usule izin verilmez.

b) B tipi antrepoda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişinde sadece eksik belgeyle beyan ve beyanname yerine ticari veya idari bir belge verilmesi şeklinde beyan yöntemi uygulanabilir.

c) D tipi antrepoda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişi kayıt yoluyla yapılabilir.

3) Gümrük antrepo rejimine tabi tutulmuş ithal eşyasının kayıt yoluyla, gümrüğe sunulmaksızın ve beyannamesi verilmeden, serbest dolaşıma girmek üzere teslim edildiği durumlarda gümrük vergileri, eşyanın antrepo rejimine tabi tutulduğu tarihte yürürlükte bulunan vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına dayanarak hesaplanır. Bu hükmün uygulanması, eşyanın nitelik, gümrük kıymeti ve miktarı gibi vergilendirme unsurlarının eşyanın antrepo rejimine tabi tutulduğu tarihte saptanması koşuluna bağlıdır.  

4) Yükümlünün serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinde eşyanın bulunduğu hal ve niteliği ile diğer vergilendirme unsurlarına göre işlem yapılması yönünde talepte bulunması durumunda bu talebe göre işlem yapılır (Gümrük Yönetmeliği’nin 151.maddesi).

5- Ekonomik Etkili Bir Gümrük Rejimine Tabi Tutulmuş Eşyanın İhracat Rejimine Girişi:  

1) Hariçte işleme ve gümrük antrepo rejimi dışında kalan ekonomik etkili gümrük rejimlerine tabi eşyanın, ihracat rejimine girişi basitleştirilmiş usuller çerçevesinde gerçekleştirilebilir. Bu hüküm yeniden ihracat için de geçerlidir.

2) Gümrük antrepo rejimi uygulanmış eşyanın, ihracat ya da yeniden ihracat rejimine girişinde aşağıdaki hükümler geçerlidir. Bunlar:

a) F tipi antrepo rejimi uygulanan eşyanın ihracat rejimine girişinde basitleştirilmiş usule izin verilmez.

b) B tipi antrepo rejimi uygulanan eşyanın ihracat rejimine girişinde eksik beyan veya ticari veya idari belgeyle beyan verilmesi şeklinde beyan usulü uygulanabilir (Gümrük Yönetmeliği’nin 160.maddesi).

6- Ekonomik Etkili Gümrük Rejimlerinde Basitleştirilmiş Usuller İçin Aranacak Koşullar:

Gümrük Yönetmeliği’nin 165.maddesi hükümleri saklı kalmak üzere, gümrük antrepo rejimi beyanını basitleştirilmiş usuller çerçevesinde yapabilmek için Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) veya Onaylanmış Kişi Statü (OKS) Belgesi veya sahibi olmak gerekir (Gümrük Yönetmeliği’nin 161.maddesi).

7- Gümrük Antrepo Rejiminde Eksik Beyan ve Eksik Beyanın Tamamlanması:

1) Gümrük idareleri, onaylanmış kişi statü belgesi veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi kişilerin/ firmaların beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmediği ve/veya beyannameye yazılması gereken bazı bilgilerin yazılmadığı gümrük beyanını, 163.maddede yer alan hükümlere uyulması kaydıyla kabul edebilirler.

2) Eksik beyan usulü, eşyanın F tipi antrepolara alınmasında uygulanmaz.

3) Eksik beyanda bulunan kişilerin söz konusu beyanlarında, aşağıdaki unsurların bulunması zorunludur.

a) Eşyanın teşhisini mümkün kılacak her türlü bilgi ve belge,

b) Eşyanın miktarı,

c) Eksik belgeyle beyan usulünün D tipi antrepo için kullanılması durumunda, eşyanın niteliğine, kıymetine ilişkin bilgi ile eşyanın tarife pozisyonunun derhal ve kesin şekilde saptanması için gerekli ayrıntılı bilgi.

4) 142, 143, 144 ve 146.madde hükümleri duruma göre uyarlanarak uygulanır.

Gümrük antrepo rejiminde eksik beyanın tamamlanması;

5) Gümrük idareleri tarafından beyan kabul edildiğinde eksik olan bilgi veya belgelerin tamamlanması için beyan sahibine tanınan süre, beyannamenin tescil tarihinden itibaren bir ayı geçemez. Gerekli görüldüğü durumlarda bu süre gümrük idaresince uzatılabilir. Bu şekilde verilecek ek süre üç ayı geçemez (Gümrük Yönetmeliği’nin 162, 163 ve 164.maddesi).

8- Antrepolardaki Eşyanın Başkasına Devri: 

1) Gümrük antrepolarında depolanan eşya satış suretiyle başkasına devredilebilir. Gümrük antrepolarında depolanan solvent ve baz yağın satış suretiyle devrine, devralan tarafından serbest dolaşıma sokulacak olması durumunda izin verilmez.

2) Eşyanın mülkiyeti ile ilgili olarak devri önleyici haciz ya da ihtiyati tedbir kararı gibi hukuki bir engelin varlığı halinde bu durum açıklığa kavuşturulmadan işlem yapılamaz.

3) Eşyanın devri ile birlikte gümrük vergileri ile para cezaları da dâhil eşya ile ilgili hukuki sorumluluklar devralana geçer ve antrepo stok kayıtlarında gerekli değişiklikler yapılır. Eşyanın beş iş günü içerisinde gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması durumunda devre konu eşya için devralan tarafından yeni bir antrepo beyannamesi verilir. Devir işlemine ilişkin belgeler, eşyanın gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ya da yeni antrepo beyannamesi verilmesi sırasında gümrük idaresine ibraz edilir. Eşyanın beş iş günü içerisinde gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması ya da yeni antrepo beyannamesi verilmemesi halinde bu sürenin aşıldığı tarihten itibaren devralana, aşılan her gün için Kanunun 241.maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.

4) Özel antrepoda bulunan eşyanın devrine ilişkin talepler, eşyanın devrini müteakip beş iş günü içinde gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmak suretiyle antrepodan çıkarılması şartıyla kabul edilir.  Belirtilen süre içinde eşyanın antrepodan çıkarılmaması halinde bu sürenin aşıldığı tarihten itibaren antrepo işleticisine ve devralana ayrı ayrı olmak üzere, aşılan her gün için Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.

5) Devralanın onaylanmış kişi veya yetkilendirilmiş yükümlü statüsüne sahip olması ya da aşağıdaki koşulları taşıması ve ilgili Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerince yıllık kontroller sonucunda (b) ile (ç) bentlerindeki koşulların sağlandığının tespit edilmesi halinde gümrük antrepolarında depolanan solvent ve baz yağın satış suretiyle devrinde birinci fıkranın ikinci cümlesi uygulanmaz:

a) Devralan firmanın en az iki yıldır faaliyette bulunması.

b) Usulsüzlük ve vergi cezaları ile ilgili olarak; 1) Geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname sayısının % 2’sini aşan sayıda vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle ceza uygulanmamış olması, 2) Geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname sayısının % 5’ini aşan sayıda gümrük mevzuatının ihlali nedeniyle usulsüzlük cezası uygulanmamış olması.

c) Gümrük ve vergi mevzuatları uyarınca haklarında ödenmemiş herhangi bir vergi, ceza ve fer’i amme borcu bulunmaması.

ç) Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, güveni kötüye kullanma, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli iflas, yalan tanıklık, suç uydurma ve iftira suçları ile ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından mülga 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından 213 sayılı Vergi Usul Kanununa, mülga 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanuna, mülga 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununa, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununa, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna, 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanuna, 3298 sayılı Uyuşturucu Maddelerle ilgili Kanuna muhalefetten ceza veya mahkûmiyet kararı bulunmaması gerekir (Gümrük Yönetmeliği’nin 333.maddesi).

9- Elleçleme İşlemleri:

1) Gümrük Kanunu’nun 102.maddesinin birinci fıkrası uyarınca, serbest dolaşımda bulunmayan eşya için gümrük idarelerince Gümrük Yönetmeliği’nin Ek-63’te belirtilen elleçleme faaliyetlerine izin verilebilir.

2) İhracata bağlı önlemlerden yararlanan tarım ürünlerinin, gümrük antrepo rejimine tabi tutulmadan ve Ek-63’te belirtilen elleçleme işlemlerinden daha ileri aşamada olması şartıyla gümrük antrepolarında işlem görmesine, Bakanlıkça izin verilebilir.

3) İhracata bağlı önlemlerden yararlanan tarım ürünlerinin ihracı konusunda Gümrük Yönetmeliği’nin 368.maddesi hükümlerine göre işlem yapılır.

4) Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki faslı değişmemek şartıyla, savunma sanayi ve havacılık sektöründe kullanılan eşyanın Ek-63’te belirtilen elleçleme faaliyetlerine tabi tutulmasına Bakanlıkça izin verilebilir (Gümrük Yönetmeliği’nin 334.maddesi).

– Ayrıca,Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 24.05.2016 tarih ve 16207685 sayılı yazısında da; Elleçleme işlemlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar, ayrıntılı şekilde belirtilmiştir.

10- Antrepoda Karıştırma Ve Montaj İşlemleri:

1) Antrepoya alınmış serbest dolaşımda olmayan eşyanın, menşelerine bakılmaksızın birbirleriyle veya serbest dolaşımda bulunan eşya ile karıştırılması veya montajı sonucu elde edilen ürünün transit olarak gönderilmesine antreponun bağlı bulunduğu gümrük müdürlüğünce izin verilebilir.

2) Bu iznin verilebilmesi için;

a) Karıştırma veya montaj sonucunda meydana gelecek ürünün gideceği ülkelerde yanlış menşeler göstermek gibi hilelere meydan verilmeyecek veya Türkiye’deki üreticilerin temel ekonomik çıkarlarına zarar vermeyecek ya da taraf olduğumuz uluslararası anlaşma hükümlerine aykırı düşmeyecek surette olması, yapılan işlemin stok kayıtlarında ayrıntılı olarak yer alması,

b) Karıştırma işlemi tanklarda yapılacak ise; karışıma tabi tutulacak eşya ile karışımdan elde edilecek ürün için ayrı ayrı tank tesis edilmesi,

c) Tanklarda karışıma tabi tutulacak eşya için ayrı ayrı transit beyannamesi yerine faturada gösterilmek şartıyla devam formu düzenlenerek antrepodan eşya çıkışının yapılması, karışım sonucunda elde edilen ürünün transit beyannamesine bağlanarak çıkışının sağlanması,

ç) Bu işlem sırasında karışıma veya montaja, serbest dolaşımda bulunan eşya karıştırıldığı takdirde, bunlar hakkında yürürlükteki dış ticaret mevzuatı ve Türk parası kıymetini koruma mevzuatı hükümlerinin dikkate alınarak işlem yapılması,

Gerekir.

3) Sözü edilen şekillerde karıştırılmış veya montajı yapılmış eşyanın, transitinden vazgeçilerek serbest dolaşıma sokulması, tercihli tarife uygulaması bakımından yanlış menşe göstermemesine ve 537.maddede öngörülen işlemlere tabi tutulması şartına bağlıdır (Gümrük Yönetmeliği’nin 336.maddesi).

11- E Tipi Antrepoya Konulacak (Montaj Müsaadeli Eşyaya Uygulanacak) Özel Hükümler:

(1) Genel hükümler yanında, E tipi antrepolarda bu maddede belirtilen özel hükümler de uygulanır.

(2) Sadece antrepo sahibi adına gelen eşyadan;

a) Sanayicilere ait yatırım malı, hammadde, makine ve benzeri eşya ile yatırım malları ve makinelerden bir tesise ait olup, hacim, ağırlık ve hassasiyet gibi özellikleri nedeniyle antrepo binalarına alınamayan ve doğrudan montaj mahalline alınması gerekli bulunan eşya,

b) Sadece ithalatçı statüsünde olmakla birlikte, bozulabilir ya da telef olabilir türdeki eşya ile büyük yer tutan ağır ve hacimli eşya,

antrepo rejimi hükümlerine tabi olarak, antrepo addedilen yer veya montaj mahallerine ya da eşya sahibinin deposuna konulabilir.

(3) İkinci fıkra uyarınca eşya konulan E tipi antrepo işleticileri, her ne sebeple ve suretle olursa olsun antrepo sayılan depo, yer veya mahallerde meydana gelecek çalınma, yanma, kaybolma, bozulma veya değiştirme gibi eşyanın miktarına ve niteliğine tesir eden hallerden dolayı gümrüğe karşı sorumludurlar. Bu sorumluluk, eşyanın vergi ve cezalarının yükümlü tarafından ödenmesini, bundan kaçınılması halinde teminattan mahsubunu da kapsar. Ancak, gümrük idarelerince, eşya sahibinin kusurundan kaynaklanmayan ve ortaya çıkması kaçınılmaz olan kayıp ve firelerden dolayı, eşya sahipleri ve antrepo işleticilerinin aynı kişi olduğunun belgelenmesi şartıyla, bunlar söz konusu sorumluluktan muaf tutulabilir. Bu hallere uğrayan eşyanın vergi ve cezaları teminatından mahsup veya doğrudan doğruya tahsil edilmek suretiyle kendilerinden alınır. Değiştirilen eşya dolayısıyla kaçakçılıkla mücadele mevzuatına göre ayrıca haklarında işlem de yapılır.

(4) Bu maddede belirtildiği şekilde kullanılan E tipi antrepoların işletme hakkının başkasına devrine izin verilmez.

(5) E tipi montaj müsaadeli özel antrepolardaki eşya, idarenin haber ve izni olmadan buralara konulamaz ve buralardan çıkartılamaz. Bununla birlikte, montaj müsaadeli özel antrepo açılmasına izin verilen kişilerden, montaj mahalline alınmasına izin verilen eşya dışında herhangi bir eşyanın montaja alınmayacağına ilişkin noterden tasdikli bir taahhütname alınır.

(6) Montaj müsaadeli özel antrepolara konulacak eşya için teminat alınması zorunludur. Bununla birlikte, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından verilen yatırım teşvik belgelerinde yer alan yatırım malları, % 100 gümrük muafiyetine tabi olması halinde, belgenin geçerlik süresi sonuna kadar antrepoya teminat aranılmadan konulabilir. Ancak, belgenin geçerlik süresi sona erdikten sonra antrepoda bulunan veya antrepoya alınacak eşyanın KDV ve fon dahil gümrük vergilerinin teminata bağlanması gerekir.

(7) Montaj müsaadeli özel antrepolara alınmalarına izin verilen eşyanın montajında kullanılacak aynı tesise ve komple olarak bir ünite teşkil edecek eşyaya ait yedek parça ve malzeme niteliğindeki ithale konu eşya, aynı firma veya kuruluşa ait daha önce açılmasına izin verilen ya da montaj müsaadeli özel antrepo ile birlikte açılmasına müsaade edilen kapalı bir özel antrepoya, böyle bir yer yoksa montaj mahallinde hazırlanacak ve gümrük müdürlüğünce müsaade edilecek kapalı yerlere konulur. Bu tür eşyanın, montaj mahallinde kullanılacağına ilişkin taahhütname alınır ve tam tespiti yapılmak suretiyle memur gözetiminde özel antrepodan veya kapalı sahadan alınıp montaj hattına verilir.

(8) Montaj müsaadeli özel antrepo açacakların, işlem bakımından bağlı olacakları gümrük idaresine verecekleri noterden tasdikli taahhütnamede, montaj mahallinde hazırlanan kapalı yer de ayrıca belirtilir.

(9) Montaj müsaadeli özel antrepo açmak isteyen kişiler, o yer gümrük idaresine yazı veya dilekçe ile başvurarak, uğraştıkları işle açacakları antreponun yeri ve buraya konulacak hacimli, ağır ve hassas eşya ile özel antrepo veya montaj sahasında hazırlanan kapalı yere konulacak yedek parça ve malzeme niteliğindeki eşya hakkında bilgi vermek zorundadırlar.

(10) Montaj müsaadeli özel antrepolara konulan eşyanın; Yatırım Teşvik Belgesi konusu olması halinde ek süreler dahil belge süresi sonunda; teşvik belgesi konusu olmaması halinde ise iki yıl içinde montajının tamamlanarak serbest dolaşıma giriş işlemlerinin yapılması gerekir. Ancak, montajın haklı ve geçerli sebeplerle tamamlanamadığının tevsiki halinde bu süre, gümrük idaresince uzatılabilir.

(11) Açtıkları montaj müsaadeli özel antrepoları kapatmak isteyenler durumu yazılı olarak ilgili gümrük müdürlüğüne bildirirler. Antrepodaki eşyanın komple bir tesis olduğunun, miktar ve çeşit bakımından bir ünite teşkil ettiğinin ekspertiz ve/veya bilirkişi raporuyla kanıtlanmasından sonra eşyanın serbest dolaşıma giriş işlemleri tamamlanarak antrepo gümrük idaresince kapatılır.

(12) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı global liste muhteviyatı eşyanın çok fazla kalemden oluşması halinde, bunların ayrı ayrı üniteler olduğunun ve birbirleriyle entegre olarak çalıştığının tevsik edilmesi şartıyla, yatırım tamamen sonuçlanmadan kısmi ithalinin yapılması mümkündür. Bu durumda, ithali yapılan eşyanın, montajı tamamlanmayan eşya ile karışmaması için gerekli önlemlerin alınması gerekir (Gümrük Yönetmeliği’nin 539.maddesi).

11- Ortak Depolama (Serbest Dolaşımda Bulunan Eşya İle Serbest Dolaşımda Bulunmayan Eşyanın Aynı Antrepoya Konulması):

1) Gümrük antrepo rejimi hükümlerinin uygulanmasını olumsuz etkilememesi ve gümrük idarelerinden gerekli iznin alınması şartıyla, gümrük antreposuna alınması halinde ihracata ilişkin önlemlerden yararlanabilecek eşya dışında kalan serbest dolaşımda bulunan eşya ile serbest dolaşımda bulunmayan eşya aynı antrepoda depolanabilir. Serbest dolaşımda bulunan eşyanın tespiti için özel tanımlama yöntemleri belirlenebilir. Ancak, bu depolama her bir eşyanın gümrük statüsünün belirlenmesini imkânsız kılıyor ise, sadece aynı gümrük tarife pozisyonunda yer alan, aynı ticari niteliğe ve aynı teknik özelliklere sahip eşyanın birlikte depolanmasına izin verilir. Bu durumda antrepolarda gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulacak eşya, beyan sahibinin tercihine bağlı olarak ya serbest dolaşımda bulunan ya da serbest dolaşımda bulunmayan eşya sayılır. Ancak, bu eşyanın birbirinin yerine kullanılmasında, kullanılan eşya, yerine ikame edilenin miktarını aşamaz.

2) Antrepodaki eşyanın telafisi mümkün olmayan şekilde zarar görmesi, tahrip olması veya imha olması ve işleticinin zarar gören veya imha olan rejime tabi eşyanın gerçek miktarını ispatlayamaması halinde, bu miktar olayın meydana geldiği tarihte antrepoda bulunan rejime tabi eşya miktarı dikkate alınarak tespit edilir (Gümrük Yönetmeliği’nin 337.maddesi).

12- İşleme Faaliyetleri Yapılabilecek Antrepo Tipleri:

1) Dahilde işleme ve Gümrük kontrolü altında işleme rejimleri kapsamındaki eşyanın, gümrük antrepo rejimine tabi tutulmadan antrepolarda işlenmesine izin verilebilir. Ancak bu işleme faaliyetleri;

a) İhracat ve serbest dolaşıma giriş rejimlerinde basitleştirilmiş usul uygulanacak ise, dahilde işleme rejiminin şartlı muafiyet sistemi veya gümrük kontrolü altında işleme rejimi altında işleme faaliyetleri, A, C ve D tipi antrepolarda,

b) (a) bendinde belirtilen basitleştirilmiş usul uygulanmıyor ise, dahilde işleme ve gümrük kontrolü altında işleme faaliyetleri, tüm antrepo tiplerinde,

İzin alınması şartıyla yapılabilir.

2) Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme rejimi izni alınmadan, birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen gümrük antrepolarında anılan rejimlere ilişkin işleme faaliyetlerine başlanılmaz. Ayrıca, alınacak izin belgesinde işleme faaliyetlerinin yapılacağı gümrük antreposunun tipi de belirtilir.

3) Ancak, bu faaliyetlerin, eşdeğer eşya kullanılmaksızın uygulanan dahilde işleme veya gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine ilişkin olması durumunda, serbest dolaşımda bulunan eşyanın, ortak depolamaya ilişkin 337.madde hükümleri çerçevesinde antrepoya konulmasına izin verilmez.

4) Ortak depolamaya ilişkin 337.madde ile dördüncü fıkra hükümlerinin saklı kalması ve işlemlerin yürütülmesini olumsuz etkilememesi kaydıyla, gümrük idareleri, antrepo rejimine tabi serbest dolaşımda bulunmayan eşya ile dahilde işleme ve gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine tabi ithal eşya veya işlem görmüş ürünlerin birlikte depolanmasına izin verebilir.

5) Kayıtlar, gümrük idaresine, herhangi bir zamanda tabi tutulduğu rejim kapsamında bulunan eşya veya ürünlerin tamamının durumlarını kesin olarak izleme imkânı sağlamalıdır (Gümrük Yönetmeliği’nin 341.maddesi).

13- İşleme Faaliyetine Tabi Tutulan Serbest Dolaşımda Bulunan Eşyanın Antrepoya Konulması: 

1) İhracata bağlı önlemlerden yararlanmayan serbest dolaşımda bulunan eşya, gümrük idaresinin izni ile ihraç amacı dışında ve antrepo rejimine tabi tutulmadan antrepolara konulabilir. Ancak bu tür eşyanın antrepolara konulabilmesi için;

a) Söz konusu eşyanın dahilde veya gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine tabi olarak antrepolarda yapılacak işleme faaliyetlerinde kullanılacağının kanıtlanması,

b) Konulacağı antreponun eşyanın tabi tutulacağı işleme faaliyetlerine elverişli olması,

c) Ekonomik yönden ihtiyaç bulunması,

ç) Gümrük gözetimini olumsuz etkilememesi,

d) Ortak depolamaya ilişkin 337.madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, eşyanın gümrük statüsünün her zaman belirlenebilmesi,

Gerekir.

2) Gümrük idareleri, gözetim açısından, antrepoya alınan bu tür eşyanın antrepo stok kayıtlarına kaydedilmesini isteyebilir (Gümrük Yönetmeliği’nin 342.maddesi).

14- İşleme Faaliyetine Tabi Tutulan Serbest Dolaşımda Bulunmayan Eşya:

1) Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi eşya, gümrük idaresinin izni ile antrepo rejimine tabi tutulmadan antrepolara konulabilir. Ancak bu tür eşyanın antrepolara konulabilmesi için;

a) 342 inci maddenin birinci fıkrasının (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen şartların sağlanması,

b) Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme rejimi için alınan izin belgelerinde eşyanın antrepoda işleme faaliyetine tabi tutulacağının ve antrepo tipinin belirtilmiş olması,

c) İşleme faaliyetlerinin ara sıra değil sık sık yapılıyor olması,

ç) Eşyanın antrepoya konulmasının, Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme rejimleri hükümlerinin uygulanmasını ve denetlemeyi olumsuz etkilememesi,

Gerekir.

2) Birinci fıkraya göre antrepolara alınan eşya antrepo stok kayıtlarına geçirilmez, bu kayıtların yerine duruma göre dahilde işleme kayıtları veya gümrük kontrolü altında işleme kayıtları dikkate alınır. Bu kayıtlarda izin belgesinin sayı ve tarihi gösterilir. Ayrıca bu kayıtlar, her zaman söz konusu rejimlere tabi eşya veya ürünlerin tümünün durumunu tam olarak gösterecek şekilde tutulur. Gümrük idaresi bu kayıtların kontrolünü yapar (Gümrük Yönetmeliği’nin 343.maddesi).

15- Rejimlere Geçişlerde Uygulanacak Hükümler:

(1) Antrepo rejimine tabi olan veya olmayan eşyanın Dahilde işleme ya da Gümrük kontrolü altında işleme rejimine yahut bu rejimlerden Antrepo rejimine veya Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme rejimlerini sona erdiren yeni rejimlere geçişlerinde aşağıdaki beyan usullerine ilişkin hükümler uygulanır;

a) Antrepo rejimine tabi tutulmadan antrepoya konulan Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine tabi tutulacak eşya hakkında, 166.maddede belirtilen kayıt usulü uygulanır. Bu durumda eşyanın taşınmasına ilişkin belgelere, Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme kayıtlarına yapılan giriş sıra numarası ve tarihi yazılır.

b) Antrepo rejimine tabi olarak depolanan eşyanın, Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine tabi tutulması halinde, 166.maddede belirtilen kayıt usulü uygulanır. Bu durumda, antrepo rejimi, Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme kayıtlarına yapılan girişle ibra edilir. Bu girişe ilişkin sıra numarası ve tarih gibi referanslar antrepo stok kayıtlarına geçirilir.

c) Antrepo rejimine tabi tutulmadan depolanan Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine tabi, değişmemiş eşya veya işlem görmüş ürünlerin antrepo rejimine tabi tutulması halinde, 166.maddede belirtilen kayıt usulü uygulanır. Bu durumda Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme rejimleri antrepo stok kayıtlarına yapılan girişle ibra edilir. Bu kayıtlara girişlere ilişkin sıra no ve tarih gibi referanslar Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme kayıtlarına geçirilir. Ayrıca antrepo stok kayıtlarına, 536.maddede belirtilen ibarelerden uygun olanları yazılır.

ç) Antrepolarda işleme tabi tutulan, Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi değişmemiş eşya veya işlem görmüş ürünlerin;

1) Yeniden ihraç işlemine tabi tutulmasında, 166.maddede belirtilen kayıt usulü,

2) Serbest dolaşıma sokulmasında, 149.maddede öngörülen kayıt yoluyla beyan usulü,

3) Yeniden ihracat veya Serbest dolaşıma giriş dışında başka bir rejime tabi tutulmasında ilgili normal veya basitleştirilmiş usule ilişkin hükümler,

uygulanır.

(2) Birinci fıkra uyarınca antrepolardan çıkarılan değişmemiş eşya veya işlem görmüş ürünlerin antrepo stok kayıtlarına kaydedilmesine gerek yoktur (Gümrük Yönetmeliği’nin 344.maddesi).

16- Eşyanın Antrepodan Kesin Çıkışı, Basitleştirilmiş Usul Ve Geçici Çıkışı:

1)Gümrük antrepo rejimine tabi olarak depolanan eşyanın antrepodan kesin çıkışı, rejimi sona erdiren gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ile mümkündür. Bu durumda eşya bu işlem veya kullanım hükümlerine tabi tutulur.

2) Basitleştirilmiş usul izni bulunması halinde;

a) Antrepo rejimini sona erdiren eksik beyan sadece, serbest dolaşıma giriş, ihracat veya yeniden ihracatta bütün antrepo tipleri için,

b) Gümrük idaresince kabul edilen ticari veya idari belge ile beyan; her işlem ve kullanımla birlikte, B ve F tipi antrepo hariç tüm antrepo tipleri için,

c) Kayıt yoluyla beyan, her işlem ve kullanımla birlikte, F tipi antrepo hariç diğer antrepo tipleri için,

150 ve 160 ilâ 166.madde hükümleri çerçevesinde uygulanır.

3) Tarım politikası kapsamındaki ürünlere ikinci fıkradaki usullerin uygulanması, Bakanlıktan izin alınması halinde mümkündür.

4) Elleçleme vb. işlemler yapılmak üzere gümrük antrepolarından geçici olarak eşya çıkarılabilir. Bunun için her seferinde gümrük idaresinden izin alınması gerekir. Bu amaçla gümrük idarelerine yazılı olarak yapılacak başvuru, antrepo rejimine tabi tutulan eşya ve antrepo rejimi hükümlerinin uygulanması konusunda gerekli bütün ayrıntıları içermek zorundadır. Eşyanın geçici çıkışının rejimin uygulanmasını olumsuz etkilemeyeceğinin anlaşılması halinde buna, gümrük idaresince izin verilir.

5) Geçici olarak çıkarılan eşyanın, antrepo dışında elleçleme işlemlerine tabi tutulması halinde 334.madde hükümleri uygulanır (Gümrük Yönetmeliği’nin 338.maddesi).

17- Antrepolar Arasında Eşya Nakli:

1) Gümrük antrepo rejimini sona erdirmeden antrepolar arasında eşya nakli Gümrük Yönetmeliği’nin 320.madde hükümleri çerçevesinde normal usulde veya basitleştirilmiş usulde yapılır.

2) Basitleştirilmiş usulün uygulanabilmesi için ayrıca;

a) Eşyanın çıkarılacağı antreponun bağlı olduğu gümrük idaresi ile eşyanın konulacağı antreponun bağlı olduğu gümrük idaresinin 166.maddede belirtilen kayıt yoluyla beyan usulünü kullandırma yetkisinin olması veya,

b) Aynı kişinin her iki antrepodan sorumlu olması veya,

c) Her iki antreponun stok kayıtlarının bilgisayar ağı ile birbirine bağlı olması,

gerekir.

3) Eşyanın ikinci antrepoya girmesi ve eşya ile ilgili bilgilerin ikinci antrepo işleticisinin stok kayıtlarına geçmesi üzerine, nakledilen eşya konusunda ikinci antrepo işleticisinin sorumluluğu başlar.

4) Elleçleme işlemlerine tabi tutulan bir eşya naklediliyorsa ve INF 8 formunun kullanılacağı bir uygulama söz konusu ise, nakil sırasında kullanılan beyanname veya belgede, eşyanın mahiyetinin, gümrük kıymetinin ve miktarının da gösterilmesi zorunludur. Elleçleme işlemine tabi tutulmamış bir eşya naklediliyorsa, ortaya çıkabilecek gümrük yükümlülüğünün belirlenmesinde bu bilgilerin dikkate alınması gerekir. Bu eşyaya, INF 8 formuna ilişkin Yönetmeliğin 327.maddesi hükümleri de uygulanır (Gümrük Yönetmeliği’nin 339.maddesi).

– Ayrıca, Antrepoya eşya alınması ve antrepolar arasında eşya sevkine ilişkin hükümlere; Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2013/5 sayılı Genelgesinde ayrıntılı şekilde yer verilmiştir. 

18- Eşyanın Antrepoda Kalabileceği Süre:

1) Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi sınırsızdır.

2) Birinci fıkra hükmüne istisna olarak antrepoda bulunan eşyanın gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulması yönünde beyanname tescil ettirilmesi halinde otuz gün içinde işlemlerinin bitirilmesi gerekir. Bu süre içerisinde Kanun’un 64.maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşullarda, gümrük antrepo rejimi dahil başka bir rejim beyanında bulunulması halinde, bu beyana ilişkin süre göz önüne alınır.

3) Bakanlık, özellikle beklemek suretiyle bozulabilecek eşya da dahil olmak üzere eşyanın antrepoda kalabileceği süre konusunda belirleme/düzenleme yapabilir.

4) Eşyanın antrepoda kalabileceği süre konusunda bir tahdit konulmuş ise; eşyanın antrepoya alındığı tarihten veya antrepolar arası nakil yoluyla başka bir antrepodan gelen eşyanın ilk antrepoya giriş tarihinden itibaren hesaplanır.

5) Antrepoda bulunan eşya için gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanım tayin edilmesine ilişkin beyannamenin tescilinden itibaren otuz gün içinde işlemleri bitirilmeyen eşya ile, bir süre tayin edilmiş ise bu sürede kaldırılmayan eşya, Kanunun 177.maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (g) bentleri uyarınca tasfiye edilir (Gümrük Yönetmeliği’nin 346.maddesi).

19– Antrepolardaki Eşyaların Yıllık Sayımları:

1) Genel ve özel antrepo işleticileri yıl sonunda antrepo mevcutlarına ilişkin bir listeyi ilgili gümrük idaresine verirler. Her mali yılın başından itibaren gümrük idarelerinin denetimleri altındaki antrepolarda bulunan eşya, işleticiler tarafından verilen liste göz önünde bulundurularak sayılır.

2) Genel antrepolardaki eşyanın kısa sürede sayılamayacak kadar çok olması halinde bunların örnekleme yöntemiyle veya mevcut eşyanın kısımlara bölünmek suretiyle sayılır.  

3) Sayım sonucu, bir tutanakla tespit edilir. Antrepolarda yapılan sayım sonucunda noksan çıkan eşyanın gümrük vergileri duruma göre işletici veya kullanıcıdan tahsil edilir veya teminatından mahsup edilir ve aynı zamanda buna sebebiyet verenler hakkında gerekli yasal işlem yapılır. Ayrıca, Kanun’un 236.maddesi uyarınca bu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası alınır.

4) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri tarafından fiziki sayım yapılarak stok kayıtları altışar aylık dönemler itibarıyla tespit edilen ve buna ilişkin raporları ilgili gümrük müdürlüğüne sunulan genel ve özel antrepolar, birinci fıkranın kapsamı dışındadır.

5) Antrepolarda yapılan sayımlar sonucunda fazla çıkan eşya kayıtlara alınır. Fazlalığın kabul edilebilir nedenlerden ileri geldiği gümrük idaresine tevsik edilemediği takdirde, söz konusu eşya Kanunun 177 ilâ 180.maddeleri hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulur. Ayrıca, Kanunun 236.maddesi uyarınca, fazla çıkan eşyaya isabet eden ithalat veya ihracat vergileri kadar para cezası alınır (Gümrük Kanunu’nun 105.maddesi, Gümrük Yönetmeliği’nin 538.maddesi).

20- Eşyanın, Başka Bir Gümrük İdaresi Denetimindeki Antrepoya Nakledilmesi:

1) Başka bir gümrük idaresi denetimindeki geçici depolama yerine veya antrepoya nakli istenen eşya, transit rejimi hükümlerine göre taşınır.

2) Yönetmeliğin 333.maddenin birinci, ikinci ve beşinci fıkra hükümleri aynı zamanda geçici depolama işlemlerinde de uygulanır. Eşyanın devri ile birlikte gümrük vergileri ile para cezaları da dâhil olmak üzere eşya ile ilgili hukuki sorumluluklar devralana geçer (Gümrük Yönetmeliği’nin 96.maddesi).

21- İşleticiler İle Kullanıcıların Eşyaya İlişkin Sorumlulukları:

1. İşleticiler ile 97.maddenin 1.fıkrasına göre kullanıcılar, antrepolara konulan eşyanın, gümrük idarelerince miktarı belirlenmiş ise bu miktardan, belirlenmemiş ise belgelerinde yazılı miktarlar üzerinden gümrük idaresine karşı sorumludurlar.
2. Eşyanın niteliğinden kaynaklanan kayıplar ve fireler ile gümrüğün kontrolü altında yapılan işleme faaliyeti sonucunda ortaya çıkan noksanlıklar ve antrepo işleticileri ile kullanıcılarının kusur ve hatalarından ileri gelmediği gümrük idaresine kanıtlanan telef, kayıp ve çalınmalar için gümrük vergileri aranmaz. Eşya, gümrüklenmiş değeri üzerinden sigorta ettirilmiş ise noksan çıkan eşyanın vergileri sigorta ettirenden veya lehine sigorta ettirilenden alınır.
3. 1 inci veya 2.fıkralarda yazılı nedenler dışında kalan noksanlıklar kabul edilmez. Bunların vergi ve cezaları toplamından oluşan tutar, yerine göre işletici veya kullanıcıya tazmin ettirilir.
4. Nitelikleri itibariyle antrepolarda ve antrepolar arası taşımalarda fire veren eşya ile antrepolarda yapılmasına izin verilen elleçlemeden dolayı noksanlaşan eşyanın fire oranları ilgili kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça belirlenir (Gümrük Kanunu’nun 106.maddesi).

22- Antrepolarda Yapılan Masraflar ve Gümrük Kıymet İlişkisi:

1-a) İthal eşyası için ve/veya Antrepo rejimine tabi ithal eşyası için bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, eşyanın antrepo/geçici depolama masrafları ile antrepoda/geçici depolamada kaldığı sürece muhafazası için yapılan masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan ayrı olarak gösterilmeleri şartıyla gümrük kıymetine dahil edilmez.

Ancak; Eşyanın antrepo/geçici depolama masrafları ile antrepoda/geçici depolamada kaldığı sürece muhafazası için yapılan masraflar, 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 21.maddesi gereği ithal edilen eşyanın (İthalatta) KDV Matrahına eklenerek ilgili gümrük idaresine beyan edilip KDV ve varsa ÖTV’nin ithalat sırasında ödenmesi gerekir.

Şayet; Söz konusu masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan ayrılamıyorsa, fiilen ödenen veya ödenecek fiyatın içine katılmış, bu fiyatla birlikte gösterilmiş ise ilgili eşyanın Gümrük kıymetine katılır.

b) Söz konusu eşyanın 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 102.maddesi çerçevesinde elleçleme işlemlerine tabi tutulması halinde, eşyanın ithalat vergileri tutarının belirlenmesinde dikkate alınacak niteliği, gümrük kıymeti ve miktarı, beyan sahibinin talebi üzerine, eşyanın elleçleme faaliyetlerine tabi tutulmadan önceki niteliği, gümrük kıymeti ve miktarı dikkate alınır. Yani, Gümrük Kanunu’nun 193.maddesinde belirtilen tarihte [193/1:  Bu Kanunla konulmuş aksine hükümler ve 193/2.madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bir eşyaya uygulanacak ithalat veya ihracat vergileri tutarı, bu eşyaya ilişkin gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihteki vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına göre belirlenir.   …], eşya söz konusu elleçleme işlemlerine tabi tutulmamış gibi tespit edilir. Ancak, bu hükümlere Bakanlık istisnalar getirilebilir.   … 

2- Antrepo rejimine tabi tutulmuş ithal eşyasının Kanun’un 71.maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi  [71/1-c: Eşyanın ilgili rejime geçişinin kayıt yoluyla yapılması] hükmüne göre kayıt yoluyla serbest dolaşıma girmek üzere teslim edildiği hallerde, gümrük vergileri, eşyanın antrepo rejimine (Geçici Depolama işlemlerine) tabi tutulduğu tarihte yürürlükte bulunan vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına dayanılarak hesaplanır. Bu hükmün uygulanması, eşyanın nitelik, gümrük kıymeti ve miktarı gibi vergilendirme unsurlarının, eşyanın Antrepo rejimine/ Geçici Depolama işlemlerine tabi tutulduğu tarihte tespit edilmesi şartına bağlıdır.

Ancak, yükümlünün serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinde eşyanın bulunduğu hal ve niteliği ile diğer vergilendirme unsurlarına göre işlem yapılması yönünde talepte bulunması halinde, bu yönde işlem yapılır.  

3- Birinci ve ikinci fıkra hükümlerinin uygulanmasında, Kanun’un 73’üncü maddesi uyarınca eşyanın tesliminden sonra kontrol hükümleri saklıdır.

4- Antrepo rejimi kapsamındaki Dahilde İşleme Rejimi’ne (DİR) tabi değişmemiş eşya veya işlem görmüş ürünler hakkında, vergi ve faiz dahil olmak üzere tabi tutulduğu yeni rejimlere ilişkin bütün hükümler uygulanır.

5- Dahilde işleme veya Gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi eşyayla ilgili gümrük yükümlülüğü söz konusu olduğunda Kanun’un 115, 126 ve 127.madde hükümlerine göre işlem yapılır (4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 104.maddesi, Gümrük Yönetmeliği 345.maddesi).

SONUÇ

Gümrük antrepolarında depolanan eşya satış suretiyle başkasına da devredilebilir. Eşyanın mülkiyeti ile ilgili olarak devri önleyici haciz ya da ihtiyati tedbir kararı gibi hukuki bir engelin varlığı halinde bu durum açıklığa kavuşturulmadan işlem yapılamaz. Eşyanın, beş iş günü içerisinde gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması durumunda devre konu eşya için devralan tarafından yeni bir antrepo beyannamesi verilir.

Antrepoya alınmış serbest dolaşımda olmayan eşyanın, menşelerine bakılmaksızın birbirleriyle veya serbest dolaşımda bulunan eşya ile karıştırılması veya montajı sonucu elde edilen ürünün transit olarak gönderilmesine antreponun bağlı bulunduğu gümrük müdürlüğünce izin verilebilir.

Gümrük antrepo rejimi hükümlerinin uygulanmasını olumsuz etkilememesi ve gümrük idarelerinden gerekli iznin alınması şartıyla, gümrük antreposuna alınması halinde ihracata ilişkin önlemlerden yararlanabilecek eşya dışında kalan serbest dolaşımda bulunan eşya ile serbest dolaşımda bulunmayan eşya aynı antrepoda depolanabilir. Gümrük idareleri, antrepo rejimine tabi serbest dolaşımda bulunmayan eşya ile dahilde işleme ve gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine tabi ithal eşya veya işlem görmüş ürünlerin birlikte depolanmasına izin verebilir. Gümrük antrepo rejimine tabi olarak depolanan eşyanın antrepodan kesin çıkışı, rejimi sona erdiren gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ile mümkündür. Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi sınırsızdır. Fakat, Bakanlık sınırlama getirebilir.

– İthal eşyası için ve/veya Antrepo rejimine tabi ithal eşyası için bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, eşyanın antrepo (geçici depolama) masrafları ile antrepoda/geçici depolama yerinde kaldığı sürece muhafazası için yapılan masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan ayrı olarak gösterilmeleri şartıyla eşyanın gümrük kıymetine dahil edilmez.

Ancak; Eşyanın antrepo/geçici depolama masrafları ile antrepoda/geçici depolama yerinde kaldığı sürece muhafazası için yapılan masraflar, 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 21.maddesi gereği ithal edilen eşyanın (İthalatta) KDV Matrahına eklenerek ilgili gümrük idaresine beyan edilip KDV ile varsa ÖTV’nin ithalat sırasında ilgili Gümrük İdaresine ödenmesi gerekir.

Şayet; Söz konusu masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattan ayrılamıyorsa, fiilen ödenen veya ödenecek fiyatın içine katılmış, bu fiyatla birlikte gösterilmiş ise ilgili eşyanın Gümrük kıymetine katılır.

KAYNAKÇA:

• 4458 sayılı Gümrük Kanunu.
• Gümrük Yönetmeliği.
• Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Tebliği.
• Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2013/5 sayılı Genelgesi.
• Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 24.05.2016 tarih ve 16207685 sayılı yazısı.

Çoban Gümrük Dış Ticaret Denetim Danışmanlık ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği A. Ş.

www.cobangumrukdenetim.com

E Mail: bilgi@cobangumrukdenetim.com

              kerim.coban@cobangumrukdenetim.com

k.coban0306@gmail.com    –   Tel: 0505 519 88 41

ÖZET 

Antrepolar, Gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın konulması amacıyla kurulan ve kuruluşunda aranılacak koşulları ve nitelikleri yönetmelikle belirlenen yerlerdir. Gümrük antrepoları, genel ve özel antrepo olmak üzere ikiye ayrılır. Uygulamadaki özellikleri sebebiyle, genel antrepoların A, B ve F tipleri, özel antrepoların ise C, D ve E tipleri bulunur.

– Serbest dolaşımda olmayan eşyanın sergilendiği fuar ve sergiler de antrepo sayılır.

– Posta idaresinin sorumluluğu ve gümrüğün denetlemesi altında yabancı menşeli kolilerin konulması için ayrılmış kapalı yerler de genel antrepo sayılır.

– Geçici depolama yerleri, aynı zamanda A, B, C ve D tipi antrepo olarak Bakanlıkça onaylanabilir veya buralar F tipi antrepo olarak işletilebilir.

– Gümrük idaresi, verilen izinde A, B, C veya D tipi gümrük antreposu olarak onaylanan bina, eklentileri veya diğer her türlü yeri tanımlar. Aynı yer birden fazla gümrük antreposu olarak tanımlanamaz.

– A, C, D ve E tipi gümrük antrepoları, tarım ürünleri lisanslı depoları olarak onaylanabilir.

Anahtar kelimeler: Antrepo, genel antrepo, özel antrepo, yatırım izni, antrepo açma ve işletme izni,  … 

GİRİŞ 

Parlayıcı ve patlayıcı veya bir arada bulundukları eşya için tehlikeli olan veya korunmaları özel düzenek ve yapılara gerek gösteren eşya, ancak bu niteliklere uygun genel veya özel antrepolara konulabilir. Bu tür eşyalar bir liste halinde yönetmelikle belirlenir.

Gümrük antrepoları ile gümrük kapılarında eşya satışı yapmak üzere özel antrepo statüsünde mağaza ve bunların depolarının açılması ve işletilmesine izin vermeye Bakanlık yetkilidir. İznin verilmesine, bu iznin geçici veya sürekli geri alınmasına, faaliyet, belge ve kayıt düzenine ilişkin usul ve esaslar ile eşya alabilecek kişiler ve bu kişilere satılabilecek eşyanın cins ve miktarı yönetmelikle belirlenir.

Genel ve özel antrepo olarak kullanılacak kapalı ve/veya açık alanlarda Gümrük Yönetmeliği eki (Ek-80’in) “II. Antrepolarda Aranacak Şart Ve Nitelikler” bölümünde belirtilen koşullar aranır.

Bakanlıkça verilen izin kapsamında karayolu veya demiryoluyla yapılan akaryakıt transiti ile hava taşıtlarına yakıt vermek üzere havalimanlarında açılacak antrepolar hariç olmak üzere serbest dolaşımda olmayan akaryakıtın tanklara alınması tamamen deniz yoluyla veya boru hattıyla yapılır. Deniz yoluyla gelen akaryakıtın iskele, platform veya şamandıradan borularla tanklara iletilmesi gerekir. Ek-80’de yer alan ve asgari özellikleri belirtilen sayaç ve kameralara ilişkin teknolojik gelişmeler ile öngörülmeyen durumları inceleyerek sonuçlandırmaya Bakanlık (Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğü) yetkilidir.

– Gümrük antreposu işletmek isteyen kişiler, izin verilmesi için gerekli bilgileri ihtiva eden ve özellikle antrepoculuğa ekonomik yönden ihtiyaç bulunduğunu belirten yazılı bir talepte bulunmak zorundadırlar.

– Gümrük antreposunun işletilmesine ilişkin şartlar verilen izinde gösterilir. İzin, yalnızca Türkiye’de yerleşik kişilere verilir.

– Antrepo işleticisinin hak ve yükümlülükleri, Bakanlığın izni ile başka bir kişiye devredilebilir.

I- TANIMLAR

 Gümrük Antrepo Rejimi: a) İthalat vergilerine ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmamış ve serbest dolaşıma girmemiş eşyanın, b) Gümrük antreposuna alınması halinde ihracata ilişkin önlemlerden yararlanabilecek serbest dolaşımda bulunan eşyanın, bir gümrük antreposuna konulmasına ilişkin hükümleri belirleyen rejimdir.

Antrepo İşleticisi: Gümrük antreposu işletmesine izin verilen kişidir.

Kullanıcı: Eşyanın antrepo rejimi beyanında bulunan kişi veya bu kişinin hak ve yükümlülüklerinin devredildiği kişidir.

Gümrük Antreposu: Gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın konulması amacıyla kurulan ve kuruluşunda aranılacak koşulları ve nitelikleri yönetmelikle belirlenen yerdir.

Genel Antrepolar: Eşyanın konulması için herkes tarafından kullanılabilen yerlerdir.

Özel Antrepolar: Yalnız antrepo işleticisine ait eşyanın konulması amacıyla kurulan yerlerdir.

 (Gümrük Kanunu’nun 93, 94.maddesi, Gümrük Yönetmeliği’nin 328.maddesi).

 Antrepo işleticisi; a) Gümrük antreposunda bulunduğu süre içerisinde eşyanın gümrük gözetimi altında bulunmasını sağlamaktan,

1. b) Gümrük antrepo rejimi kapsamında eşyanın muhafaza edilmesiyle ilgili yükümlülükleri yerine getirmekten,
2. c) İzinde belirtilen özel şartlara uymaktan,

Sorumludur (Gümrük Kanunu’nun 96.maddesi).

 Kullanıcı; Eşyanın antrepo rejimine tabi tutulmasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmekten her halükarda sorumludur (Gümrük Kanunu’nun 97.maddesi).

II- İLGİLİ MEVZUAT HÜKÜMLERİ

 1- Antrepo Çeşitleri:

 Gümrük antreposu, genel antrepo veya özel antrepo olabilir. Genel Antrepolar, eşyanın konulması için herkes tarafından kullanılabilen;

Özel Antrepolar, yalnız antrepo işleticisine ait eşyanın konulması amacıyla kurulan;

Gümrük antrepolarıdır.

2. Parlayıcı ve patlayıcı veya bir arada bulundukları eşya için tehlikeli olan veya korunmaları özel düzenek ve yapılara gerek gösteren eşya, ancak bu niteliklerine uygun genel veya özel antrepolara konulabilir. Bu tür eşya bir liste halinde yönetmelikle belirlenir.
3. Serbest dolaşımda olmayan eşyanın sergilendiği fuar ve sergiler de antrepo sayılır.
4. 4. Gümrük antrepoları ile gümrük kapılarında eşya satışı yapmak üzere özel antrepo statüsünde mağaza ve bunların depolarının açılması ve işletilmesine izin vermeye Bakanlık yetkilidir. İznin verilmesine, bu iznin geçici veya sürekli geri alınmasına, faaliyet, belge ve kayıt düzenine ilişkin usul ve esaslar ile eşya alabilecek kişiler ve bu kişilere satılabilecek eşyanın cins ve miktarı yönetmelikle belirlenir.
5. Gümrük antreposu işletmek isteyen kişiler, izin verilmesi için gerekli bilgileri ihtiva eden ve özellikle antrepoculuğa ekonomik yönden ihtiyaç bulunduğunu belirten yazılı bir talepte bulunmak zorundadırlar. Gümrük antreposunun işletilmesine ilişkin şartlar verilen izinde gösterilir.
6. İzin, yalnızca Türkiye’de yerleşik kişilere verilir.
7. Antrepo işleticisinin hak ve yükümlülükleri, Bakanlığın izni ile başka bir kişiye devredilebilir (Gümrük Kanunu’nun 94 ve 95.maddeleri, Gümrük Yönetmeliği’nin 329.maddesi).

 Gümrük Yönetmeliği’nin 329.maddesine göre: (1) Gümrük antrepoları, genel ve özel antrepo olmak üzere ikiye ayrılır. Uygulamadaki özellikleri sebebiyle, genel antrepoların A, B ve F tipleri; özel antrepoların C, D ve E tipleri bulunur.

1. a) A tipi antrepo; işleticisinin, stok kayıtlarını tuttuğu ve antrepoya konulan eşyada her hangi bir noksanlık olması halinde gümrük vergilerini ödemekten sorumlu olduğu genel antrepo tipidir.
2. b) B tipi antrepo; antrepoya konulan eşyadan, Kanun’un 97.maddesinin birinci fıkrasında belirtilen kullanıcının sorumlu olduğu, antrepo beyannamesini kullanıcının verdiği genel antrepo tipidir. Antrepo işleticisinin sorumluluğu sınırlıdır. Antrepo işleticisi sadece antrepoyu kiralar. Antrepo stok kayıtları tutulmadığından, beyanname ve belgeler gümrük kontrolüne esas teşkil eder.
3. c) C tipi antrepo; işleticisi ve kullanıcısı aynı kişi olan ve antrepoya alınan eşyadan bu kişinin sorumlu olduğu özel antrepo tipidir.

ç) D tipi antrepo; işleticisi ve kullanıcının aynı kişi olduğu, Gümrük Kanunu’nun 104.maddesinin üçüncü fıkrasının uygulandığı özel antrepo tipidir.

93. d) E tipi antrepo; işleticisi ve kullanıcısının aynı kişi olduğu, Kanun’un 93.maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, izin hak sahibinin depolama yerinin antrepo addedildiği veya depolama yeri olmazsa dahi eşyaya antrepo rejimi hükümlerini uygulandığı özel antrepo tipidir.
94. e) F tipi antrepo; gümrük idarelerince işletilen genel antrepo tipidir.

(2) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın sergilendiği fuar ve sergiler de antrepo sayılır.

(3) Posta idaresinin sorumluluğu ve gümrüğün denetimi altında yabancı menşeli kolilerin konulması için ayrılmış kapalı yerler de genel antrepo sayılır.

(4) Geçici depolama yerleri, aynı zamanda A, B, C ve D tipi antrepo olarak Bakanlıkça onaylanabilir veya buralar F tipi antrepo olarak işletilebilir.

(5) Gümrük idaresi, verilen izinde A, B, C veya D tipi gümrük antreposu olarak onaylanan bina, eklentileri veya diğer her türlü yeri tanımlar. Aynı yer birden fazla gümrük antreposu olarak tanımlanamaz.

(6) A, C, D ve E tipi gümrük antrepoları, tarım ürünleri lisanslı depoları olarak onaylanabilir.

– Posta yoluyla Türkiye Gümrük Bölgesine gelen veya Gümrük Bölgesinden giden eşya, 93 ilâ 107.maddelerde belirtilen hükümlere tabi genel antrepo sayılan yerlere, posta idaresinin sorumluluğu ve gümrük idaresinin gözetimi altında konulur. Eşyanın buralarda bekleme süresi, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası posta anlaşmaları hükümlerine tabidir (Gümrük Kanunu’nun 174.maddesi).

– Yeni kurulacak, yeni açılacak Genel Antrepolar için ilk önce bağlı bulunacakları Gümrük İdaresine başvurularak yatırım izni alınması gerekir.

 2- Antrepolarda Aranacak Şart Ve Nitelikler:

 1) Genel ve özel antrepo olarak kullanılacak kapalı ve/veya açık alanlarda Gümrük Yönetmeliği eki (Ek-80’in) “II. Antrepolarda Aranacak Şart Ve Nitelikler” bölümünde belirtilen koşullar aranır.

2) Bakanlıkça verilen izin kapsamında karayolu veya demiryoluyla yapılan akaryakıt transiti ile hava taşıtlarına yakıt vermek üzere havalimanlarında açılacak antrepolar hariç olmak üzere serbest dolaşımda olmayan akaryakıtın tanklara alınması tamamen deniz yoluyla veya boru hattıyla yapılır. Deniz yoluyla gelen akaryakıtın iskele, platform veya şamandıradan borularla tanklara iletilmesi gerekir.

3) Ek-80’de yer alan ve asgari özellikleri belirtilen sayaç ve kameralara ilişkin teknolojik gelişmeler ile öngörülmeyen durumları inceleyerek sonuçlandırmaya Bakanlık (Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğü) yetkilidir (Gümrük Yönetmeliğinin 534.maddesi).

 3- Yatırım İzni:

 1) Antrepo açma ve işletme izni almak üzere başvuracak gerçek ve tüzel kişiler, yatırım yapmadan önce, antreponun bağlı olacağı gümrük müdürlüğüne dilekçe ile başvurur. Akaryakıt antrepoları hariç olmak üzere, özel antrepolar için yatırım izni aranmaz.

2) Yatırım izni yalnızca kamu kuruluşları ve belediyeler ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş, asgari iki yıldır faaliyette bulunan ve ödenmiş sermayesi;

2. a) Gelişmiş yöre kapsamındakiler için 2.500.000 TL,
3. b) Normal yöre kapsamındaki iller için 1.000.000 TL,
4. c) Kalkınmada öncelikli yöre kapsamındaki iller için 500.000 TL,

Olan anonim ve limited şirketlere verilebilir. Asgari iki yıldır faaliyette bulunma ve ödenmiş sermaye miktarının tespitinde, anonim ve limited şirketlerde unvan değişikliği veya şirket birleşmeleri göz önünde bulundurulur.

3) Antrepo açma izni almak üzere başvuracak gerçek kişilerin ve tüzel kişilerin yönetim kurulu başkanı ve üyeleri ile şirket sermayesinin % 10 veya daha fazlasına sahip gerçek kişilerin, affa uğramış olsalar dahi, mülga 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamı; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, kamu güvenine karşı suçlar, suç işlemek amacıyla örgüt kurma, rüşvet, zimmet, irtikâp, denetim görevinin ihmali, güveni kötüye kullanma, hırsızlık, dolandırıcılık, inancı kötüye kullanma, hileli iflas, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma ve iftira, ihaleye fesat karıştırma, suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme, edimin ifasına fesat karıştırma, muhafaza görevini kötüye kullanma suçlarından; 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamı suçlardan, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarına ilişkin 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359.maddesine (01/01/1999 tarihinden önceki dönem için aynı Kanunun 344.maddesinin l-6 numaralı bentlerinde), 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa, (mülga 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanuna, mülga 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa), 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun mülga ek 5.maddesine, 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun’un mülga 8.maddesinin dördüncü fıkrasına, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna ve 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanuna, Suçtan Kaynaklanan Mal Varlığı Değerlerini Aklama Suçlarından, 4208 sayılı Karaparanın Aklanmasının Önlenmesine, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda ve 178 Sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununa, 3298 sayılı Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanuna muhalefetten haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı bulunmaması şarttır.

4) Limited şirketlerde ortaklar ile şirket müdürünün üçüncü fıkrada belirtilen suçlardan haklarında kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunmaması gerekir.

5) Üçüncü ve dördüncü fıkralarda sayılan kişiler arasında yurt dışında ikamet eden yabancı şahısların üçüncü fıkrada sayılan suçları işlememiş olduklarına dair yazılı beyanlarına itibar edilir.

6) Antrepo işleticileri hakkında, üçüncü fıkrada belirtilen suçlardan kesinleşmiş mahkumiyet kararı verilmesi halinde antrepo işletme izinleri iptal edilir.

7) Gümrük müdürlüğü, başvuruya ilişkin görüşünü ve başvuru dilekçesini, ilgili Ticaret Sicili Gazetesi örneğini ve üçüncü fıkrada sayılan kişilere ait adli sicil belgeleri ile birlikte İlgili Gümrük Ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü’ne iletir. Bölge müdürlüğü, gümrük gözetimi ve denetimini olumsuz etkileyecek bir durumun olup olmadığı, antrepo açılmasına ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığı ve yatırım yapılacak yere eşya sevkiyatının gümrük denetimi altında güvenli bir şekilde yapılıp yapılamayacağı hususlarına ilişkin görüşleri ile birlikte talebi Bakanlığa intikal ettirir. Ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığına dair değerlendirme; antrepo açılacak yerdeki diğer antrepo ve geçici depolama yerlerinin fiziki kapasiteleri, dönemsel doluluk oranları, başvurunun yapıldığı gümrük müdürlüğünün işlem hacmi, gümrük müdürlüğünün idari kapasitesi ve antrepo açılmasının öngörüldüğü yerdeki ticari ve sınai yatırımları da dikkate alacak şekilde yapılır. Yatırım izni talepleri Bakanlıkça sonuçlandırılır.

8) Yatırım izni verilen başvuru sahiplerine yapılacak bildirim tarihinden itibaren altı ay içerisinde antrepo olarak açılmak istenen tesisin/yerin hazır hale getirilerek ilgili gümrük müdürlüğüne başvurulması gerekir. Bu süre içerisinde açılıp işletilmek istenen tesisin/yerin hazırlanamaması veya gerekli belgelerin sunulamaması halinde söz konusu süre içerisinde ilgili gümrük müdürlüğü ve bölge müdürlüğü aracılığıyla Bakanlıktan ek süre talebinde bulunulması gerekir. İlgililerce süresi içerisinde başvuru yapılmaması veya ek süre talebinde bulunulmaması halinde verilen yatırım izni iptal edilmiş sayılır.

9) Özellikli eşyanın depolanacağı antrepolar ile lojistik faaliyetlerin yürütüldüğü deniz limanı, havalimanı, gümrüklü sahalar ve Bakanlıkça belirlenen lojistik merkezler içerisinde açılacak antrepolarda beşinci fıkrada yer alan ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığına dair değerlendirme ölçütlerine bağlı kalınmaksızın idarenin genel değerlendirmesi ile yatırım izni talepleri sonuçlandırılabilir (Gümrük Yönetmeliğinin 518.maddesi).

 – Gümrüksüz satış mağazaları ve depoları hariç olmak üzere gümrük antrepolarının açılması, işletilmesi ve karşılaşılan çeşitli sorunların çözümüne yönelik yapılması gereken işlemlere; Tasfiye İşleri ve Döner Sermaye Genel Müdürlüğü’nün 2013/3 sayılı Genelgesinde ayrıntılı şekilde yer verilmiştir.

 4- Yatırım İznine Tabi Antrepolar İçin Antrepo Açma Ve İşletme İzinleri:

 1) Açma ve işletme izni, izin belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren beş yıl geçerli olacak şekilde verilir. Süre sonunda faaliyetine devam etmek isteyen antrepo işleticileri açma ve işletme iznine ilişkin yürürlükte olan mevzuata uygun şartların sağlandığını gösteren belgeleri bağlı oldukları gümrük müdürlüğüne ibraz ederek açma ve işletme izninin geçerlilik süresinin uzatılmasını talep ederler. Söz konusu talep, iznin sona erdiği tarihten en erken dört ay, en geç bir ay önce yapılır. Bir aydan sonra yapılan başvurularda gecikme süresi kadar antrepoya eşya girişi durdurulur. Talep gümrük ve bölge müdürlüğünün görüşü ile birlikte Bakanlığa aktarılarak nihai değerlendirme Bakanlıkça yapılır. Talebin uygun bulunması halinde izin belgesinin geçerlilik süresi beş yıl uzatılır. Süre sonunda yürürlükte olan mevzuata uygun şartları yerine getirmeyen genel antrepoların açma ve işletme izinleri iptal edilir. Yatırım iznine tabi olmayan antrepolar için antrepo açma ve işletme izinleri, süresiz olarak verilir.

2) Genel antrepo olarak açılıp işletilmesi istenen yerlerin mutat yolların izlenmesi kaydıyla gümrük müdürlüğüne en fazla 50 km. mesafede olması gereklidir.

3) Genel antrepo olarak açılıp işletilmesi istenen yerlerin açık ve/veya kapalı alanları toplamı büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde 5.000 m²’den, diğer yerlerde ise 3.000 m²’den küçük olamaz. Soğuk hava tertibatı ya da yanıcı, parlayıcı, patlayıcı nitelikteki eşya için özel tertibat gerektiren veya kıymetli maden ve kıymetli taşların konulduğu antrepolar, antrepo alanının en az yarısı bu nitelikte eşyanın depolanacağı bölümlerden oluşan antrepolar ile havalimanı, demiryolu istasyonu/aktarma tesisi ve deniz limanı sahasında bulunan, havayolu ile kargo taşımacılığında kullanılan antrepolar bu şarta tabi değildir (Gümrük Yönetmeliğinin 519.maddesi).

 5- Başvuru İçin Aranacak Belgeler:

 Antrepo açma ve işletme izni almak isteyen kişiler veya firmaların, Gümrük Yönetmeliği’nin Ek-80’inci ekinin “I. Başvuru İçin Aranacak Bilgi Ve Belgeler” bölümünde belirtilen belgeler ile Yönetmeliğin Ek-81’inde yer alan taahhütname ile antreponun bağlı bulunacağı gümrük müdürlüğüne başvuruda bulunmaları gerekir (Gümrük Yönetmeliğinin 520.maddesi).

 6- Gümrük İdaresine Karşı Sorumluluk:  

 1) Antrepo işleticileri ve kullanıcıları; eşyanın gümrük antreposunda bulunduğu süre içerisinde gümrük gözetimi altında bulunmasını sağlamak, eşyanın iyi muhafaza edilmesi konusunda yükümlülüklerini yerine getirmek ve izinde belirtilen şartlara uymak zorundadırlar.

2) Antrepo işleticileri ve/veya kullanıcıları, antrepolarına alınan eşyanın girerken gümrük idaresince tespit edilen miktarı üzerinden ve eğer tespit yapılmamışsa belgelerinde yazılı miktarları üzerinden, antrepoda eşya değiştirilmesinden, gümrük idaresine karşı mali bakımdan sorumludur.

3) Bu sorumluluk, eşyanın gümrük idaresince tespit olunan veya belgelerinde ve antrepo beyannamesinde yazılı miktarına ve cinsine göre eksiklik veya değişiklik ortaya çıkması halinde, bunlara ait gümrük vergilerinin ve cezalarının ödenmesini kapsar.

4) Ancak; a) Eşyanın tabiatından doğan kayıp ve firelerin,

1. b) Gümrüğün gözetimi ve denetimi altında, antrepoda yapılan işleme faaliyeti sonucu ortaya çıkan noksanlıkların,
2. c) Antrepo işleticilerinin ve kullanıcılarının kusur ve hatalarından meydana gelmeyen telef, kayıp, çalınma ve diğer haller dolayısıyla meydana gelen eksikliklerin,

Gümrük idaresine ispat edilmesi ve bunun idarece de kabul edilmesi halinde sorumluluk söz konusu olmaz. 5) Eşya gümrük vergileri de dahil olduğu halde sigortalanmış ve sigorta sözleşmesine göre bu vergileri sigorta şirketinden tazminat olarak alınmış ise, bu gibi noksanlık ve eksikliklere ait gümrük vergileri sigorta ettirenden veya lehine ettirilenden alınır.

6) Yukarıda yazılı nedenler dışında kalan noksanlıklar kabul edilmez. Bunların vergi ve cezaları toplamından oluşan tutar, yerine göre işletici veya kullanıcıya tazmin ettirilir.

7) Tabiatları gereği antrepolarda ve antrepolar arası taşımalarda fire veren eşyanın Ek-11’de yer alması halinde fire miktarlarının belirlenmesinde bu oranlar dikkate alınır.

8) Türkiye Gümrük Bölgesine denizyoluyla konteyner ile taşınarak getirilen ve giriş gümrük idaresince miktar tespiti yapılmaksızın belgelerinde kayıtlı miktarlara göre antrepo beyannamesi verilerek aynı gümrük müdürlüğüne bağlı bir gümrük antreposuna konteyner ile sevk edilen eşyanın antrepoya alınması sırasında eşyanın kap adedinde antrepo rejimi beyanına göre farklılık tespit edilmesi halinde, kullanıcıdan söz konusu farklılığın sebebinin 45 gün içinde izah edilmesi istenir. Süresi içerisinde talepte bulunulması halinde bu süre gümrük idaresince 30 gün daha uzatılabilir. Söz konusu farklılığın kap adedinde eksikliğe ilişkin olması durumunda antrepo beyannamesinde gerekli düzeltme yapılarak (a) bendine, fazlalığa ilişkin olması durumunda ise fazla çıkan eşya antrepo işleticisinin sorumluluğunda antrepoya alınarak (b) bendine göre işlem yapılır. Eksiklik veya fazlalığa konu olmayan kaplara ilişkin gümrük işlemleri devam ettirilir. a) Eşyanın mahrecinden eksik yüklendiğinin ve eksikliğin kullanıcıdan kaynaklanmadığının süresi içinde kanıtlanamaması halinde eksik çıkan eşyaya ilişkin gümrük vergileri kullanıcıdan tahsil edilir ve ayrıca kullanıcı hakkında Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.

522. b) Eşyanın mahrecinden fazla yüklendiğinin süresi içinde kanıtlanması halinde fazla çıkan eşyanın ilgilisi tarafından gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına izin verilir. Eşyanın mahrecinden fazla yüklendiğinin süresi içinde kanıtlanamaması halinde fazla çıkan eşya Kanunun 177 nci maddesi kapsamında tasfiyeye tabi tutulur (Gümrük Yönetmeliğinin 522.maddesi).

 7- Antrepolara Konulan Eşyaların Teminata Bağlanması: 

 1) Antrepo işleticileri ve kullanıcıları tarafından Gümrük Kanunu’nun 96 ve 97.maddelerinde belirtilen sorumlulukları çerçevesinde, tahakkuk edebilecek gümrük vergilerini karşılamak amacıyla teminat verilir.

2) Teminat, antrepoya alınan eşya için ayrı ayrı verilebileceği gibi Gümrük Yönetmeliği’nin 493.maddesinin birinci fıkrası uyarınca toplu teminat ya da 527.madde uyarınca antrepo işleticileri tarafından götürü veya yaygın götürü teminat olarak verilebilir. Ancak akaryakıt antrepoları ile 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun eki (I) sayılı liste kapsamı eşya için 527.madde hükümleri uygulanmaz.

3) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına veya onaylanmış kişi statü belgesine sahip yükümlülerce, C ve E tipi antrepolarında yapılan işlemlerde ikinci fıkrada belirtilen teminat türlerine ilaveten 494.maddenin birinci fıkrası uyarınca hesaplanmış götürü teminat da kullanılabilir.

4) Antrepo işleticilerince 527.maddeye göre hesaplanmış götürü veya yaygın götürü teminat verilmemesi halinde, antrepoya alınan eşya için, üçüncü fıkra hükmü saklı kalmak kaydıyla ayrı ayrı veya toplu teminat verilmesi gerekir.

5) Cumhurbaşkanı kararı uyarınca kısmi teminat uygulanacak hallere ilişkin teminat uygulama hükümleri saklıdır.

6) Türk lirası veya yabancı para, Hazine tahvil ve bonosu ya da Bakanlıkça tespit edilecek bankalardan alınmış teminat mektupları dışında teminat kabul edilmez.

7) Kanunun 98.maddesi uyarınca fuar ve sergilere konulan veya ithalat vergilerinden muaf olan yahut ihraç edilmek üzere antrepolara konulan eşya için teminat aranmaz (Gümrük Yönetmeliğinin 526.maddesi).

 – Ayrıca: Antrepolarda Teminat İşlemlerine ilişkin ayrıntılı bilgilere; Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2013/53 ve 2015/1 sayılı Genelgeleri ile 23.07.2020/ 56074795, 02.12.2020/ 59489241 tarih ve sayılı yazılarında yer verilmiştir.

 8- Antrepo İşleticilerince Yararlanılacak Götürü Teminat İşlemleri:

 1) Antrepo işleticilerince, antrepo rejiminde kullanılmak üzere götürü teminat verilebilirler. Götürü teminat verilen antrepoya konulan eşyalar için başka bir teminat aranmaz.

2) Antrepo işleticilerince her bir antrepo için verilecek götürü teminat aşağıda belirtilen şekilde hesaplanır:

1. a)000 m² veya 2.000 m³’e kadar olanlar için 1.000.000 TL.
2. b)000 m²’den sonraki her 1.000 m² için 500.000 TL (1.000 m²’nin altındaki artışlar 1.000 m²’ye tamamlanır).
3. c)000 m³’den sonraki her 2.000 m³ için 500.000 TL (2.000 m³’ün altındaki artışlar 2.000 m³’e tamamlanır).

ç) Bir antrepo için hesaplanan götürü teminatın 20.000.000 TL’yi aşması durumunda aşan miktar dikkate alınmaz.

3) Gümrük Yönetmeliği’nin Ek-77/A’ya uygun şekilde ve ikinci fıkraya göre hesaplanmış tutarda teminat mektubu, antrepo işleticilerince antreponun bağlı bulunduğu Gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüğüne sunulur. İşlemler, bölge müdürlüğünce sonuçlandırılır.

4) Birden fazla antreposu bulunan antrepo işleticilerince, birden fazla antrepoyu kapsayacak şekilde yaygın götürü teminat verilebilir. Yaygın götürü teminat verilen antrepolara konulan eşya için başka bir teminat aranmaz.

5) Antrepo işleticilerince yaygın götürü teminatın kullanılacağı antrepo sayısının 5 ve üzeri olduğu durumda, ikinci fıkra uyarınca hesaplanan götürü teminatların toplam tutarının % 75’i kadar yaygın götürü teminat verilebilir.

6) Yaygın götürü teminata ilişkin başvurular, ilgili bölge müdürlüğüne yapılır. Yaygın götürü teminat kullanılması talep edilen antrepoların, birden fazla bölge müdürlüğü bağlantısı gümrük müdürlüğü denetiminde olması halinde başvuru, antrepo işleticisinin bu kapsamdaki en fazla antreposunun bulunduğu bölge müdürlüğüne, bu şekilde belirleme yapılamaması halinde antrepo işleticisinin şirket merkezinin bulunduğu ilin bağlı olduğu bölge müdürlüğüne yapılır. İşlemler ilgili bölge müdürlüğünce sonuçlandırılır.

7) Götürü teminat veya yaygın götürü teminat verilen antrepolarda alan ve/veya hacim değişikliği nedeniyle mevcut teminat tutarının yetersiz kalması halinde, mevcut teminatı aşan tutar için ek teminat mektubu veya toplam tutarı karşılayacak tutardaki teminat mektubu, değişikliği takip eden bir ay içerisinde önceki teminatın verildiği bölge müdürlüğüne verilir. Aksi takdirde, götürü teminattan veya yaygın götürü teminattan yararlanılmasına izin verilmez.

8) 498.maddenin ikinci fıkrası uyarınca Bakanlık, bu maddede düzenlenen teminat tutarlarına ve oranlarına ilişkin değişiklik yapmaya yetkilidir (Gümrük Yönetmeliğinin 527.maddesi).

 9- Sahibinin İsteği Üzerine Antreponun Bir Başkasına Devri Veya Kapatılması:

 1) Antrepo işleticisinin hak ve yükümlülükleri alınacak izin üzerine başka bir kişiye devredilebilir.

2) Devre izin verilebilmesi için, devretmek isteyenin taahhütlerini tamamen yerine getirmiş olması ve devralacak olanın da gerek antrepoda var olan, gerekse antrepoya sonradan konacak eşya ve maddeler dolayısıyla terettüp eden yükümlülük, sorumluluk ve diğer taahhütleri yerine getirmiş olması gerekir.

3) Özel antrepoların devri durumunda, antrepodaki eşyanın devralana devredilmemesi halinde, bu eşyanın antrepodan çıkarılması için gümrük idaresince bir aylık süre verilir. Bu sürenin uzatılmasını gerektirir bir durumun olması halinde, bu süre gümrük idaresince en çok iki ay uzatılabilir.

4) D tipi antrepo, ancak kayıt yoluyla rejime giriş iznine sahip bir başka kişiye devredilebilir.

5) İşletilmekte olan genel ve özel antrepoların devri için işletmeci ile antrepoyu devralmak isteyen kişi tarafından bağlı bulunulan gümrük müdürlüğüne müştereken müracaat edilmesi gerekir. Başvuru dilekçesinde devre ekonomik yönden neden ihtiyaç duyulduğu açıklanır.

6) Antrepoyu devralmak isteyen gerçek veya tüzel kişi tarafından; Gümrük Yönetmeliğinin 518.maddenin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarında, 519.maddede ve Ek-80’in “I. Başvuru İçin Aranacak Bilgi Ve Belgeler” bölümünde bahsi geçen tüm şartların sağlandığını ispat eden belgelerin ve antreponun devrine ilişkin düzenlenen sözleşmenin ilgili gümrük idaresine ibraz edilmesi gerekir.

7) Gümrük müdürlüğü tarafından, antreponun mevcut işletmecisinin taahhütlerini tamamen yerine getirip getirmediği ve devralan kişiye ilişkin koşulların sağlanıp sağlanmadığı incelenir ve görüş de belirtilmek suretiyle talep bölge müdürlüğüne intikal ettirilir. Antrepo devir talepleri, bölge müdürlüğünün görüşü ile birlikte Bakanlığa aktarılır ve Bakanlıkça sonuçlandırılır.

8) Açtıkları genel ve özel antrepoları kapatmak isteyenler, bu taleplerini yazılı olarak ilgili gümrük müdürlüğüne bildirirler.

9) Sahiplerinin isteği üzerine genel ve özel antrepoların tamamen veya kısmen kapatılmasına ilişkin talepler, ilgili gümrük müdürlüğünce sonuçlandırılıp bölge müdürlüğüne ve Bakanlığa bilgi verilir.

10) Kapatılacak antrepolara yeniden eşya konmasına izin verilmez ve varsa buradaki eşya, her türlü masrafı antrepo sahiplerine ait olmak üzere en geç altı ay içerisinde gümrük müdürlüğünce gösterilen diğer antrepolara nakil veya yabancı memleketlere ihraç olunur ya da Gümrük Kanunu’nun 74.maddesi çerçevesinde serbest dolaşıma sokulur. Bu işlemler tamamlanıncaya kadar antrepo işleticisi ve/veya kullanıcısının taahhüt ve sorumluluğu devam eder.

11) Devrin şirket birleşmesi, bölünmesi veya tür değiştirmesi nedeniyle gerçekleşmesi halinde 518.maddenin sekizinci fıkrası hükmü uygulanmaz ve antrepoyu devretmek isteyen eski işleticinin antreponun fiziki alanına ilişkin sağladığı mevcut koşulların antrepo izninin geçerlilik süresinin bitimine kadar korunması yeterlidir. Sadece antrepo işletme izninin devredilmesi durumlarında devralmak isteyen işleticinin antreponun fiziki alanına ilişkin mer’i mevzuatla getirilen şartları yerine getirmesi gerekir.

12) Şirket hisselerinin devri durumunda, 10 iş günü içerisinde Gümrük Müdürlüğüne bilgi verilir. Şirket sermayesinin % 10 veya fazlasının devredilmesi durumunda, devralan kişilere ilişkin 518.maddenin üçüncü fıkrası hükmü uygulanır. Söz konusu üçüncü fıkra hükmünde yer alan koşulun sağlanamaması durumunda, yürürlükte olan mevzuata uygun şartlar sağlanıncaya kadar antrepoya eşya girişine izin verilmez (Gümrük Yönetmeliğinin 523.maddesi).

 10- Antrepoya Eşya Girişinin Durdurulması Ve İznin Geri Alınması:

 1) Antrepo işleticilerinin Gümrük Yönetmeliğinin 518.maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ile 519.maddede aranan şartları taşıyıp taşımadıkları her yıl Ocak ayı itibarıyla kontrol edilir.

2) Gümrük idaresi, taahhütlerine uymayan ve bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen antrepo işleticilerine ilk tebligat tarihinden başlamak ve en fazla bir yıl olmak üzere bu yükümlülüklerini yerine getirmelerini, aksi halde verilen süre sonunda iznin geri alınacağını bildirir. Bu süre zarfında antrepoya eşya girişine izin verilmez. Yükümlülüğün yerine getirildiğinin tespiti halinde eşya girişine izin verilir. Antrepo sahipleri bu yükümlülüklerini belirlenen sürede yerine getirmedikleri takdirde, konu izni veren makama intikal ettirilir ve verilmiş izin geri alınır.

3) Antrepolarda, gümrük idaresi amirleri veya yetkili kılınacak gümrük personeli tarafından yapılacak denetleme neticesinde suistimal ve kaçakçılık dahil yolsuzluk hallerinin tespiti üzerine bu durum bölge müdürlüğüne bildirilir. Bölge müdürlüğünce karar verilmesi halinde tedbir olarak antrepoya eşya alınmasına izin verilmez ve duruma ilişkin Bakanlığa bilgi verilir. Yapılacak inceleme sonucunda antrepo açma ve işletme izni Bakanlıkça geri alınabilir.

4) Antrepolarda, gümrük müfettiş ve yardımcıları, tarafından yapılacak denetleme neticesinde suiistimal ve kaçakçılık dahil yolsuzluk hallerinin tespiti üzerine Bakanlıkça karar verilmesi halinde tedbir olarak antrepoya eşya alınmasına izin verilmez. Yapılacak inceleme sonucunda antrepo açma ve işletme izni Bakanlıkça geri alınabilir.

5) İznin geri alındığı hallerde de antrepodaki eşya için 523.maddenin onuncu fıkra hükmü uygulanır.

6) 523.madde hükümleri çerçevesinde sahiplerinin isteği ile kapatılma hali hariç, antrepo açma izni geri alınan; a) Gerçek kişilere,

1. b) Tüzel kişilere,
2. c) Tüzel kişiliğin yönetim kurulu üyelerine, şirketi temsile yetkili kişilere ve şirket sermayesinin % 10 veya daha fazlasına sahip gerçek kişilere,
3. d) (c) bendinde belirtilen gerçek kişilerin yer aldığı diğer tüzel kişilere,

İznin geri alındığı tarihten itibaren 5 yıl süre ile yeniden antrepo açma izni verilmez. Bu süre geçtikten sonra, bu fıkrada sayılan kişilerin antrepo açmak veya devralmak istemeleri halinde; müracaatlar, ilgili bilgi, belge ve veriler dikkate alınarak Bakanlıkça sonuçlandırılır.

7) Yapılacak denetleme neticesinde;

1. a) Yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği asgari ücret tarifesinin altında hizmet verilmesi sonucu yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin belgesinin geri alınmasına karar verilmesi halinde bir ay süreyle,
2. b) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri ile tespit işlemi yaptıran antrepo işleticisi arasında tespit işlemi haricinde doğrudan veya dolaylı iş ilişkisinin tespiti halinde üç ay süreyle,

İlgili antrepoya eşya alınmasına izin verilmez. 

8) Antrepo işleticisinin taahhüt ve yükümlülüklerine aykırı hareket etmesi nedeniyle vergi kaybına neden olunması halinde antrepo açma ve işletme izni geri alınabilir.

9) Antrepoda kaçakçılık gibi bir suistimal ve/veya yolsuzluk saptanması veya sekizinci fıkrada belirtilen durum nedeniyle antrepo açma ve işletme izni geri alınan kişilere, yeni bir antrepo açma ve işletme izni verilmez.

10) Bu maddenin uygulanmasında, Ek-80’in II. Antrepolarda Aranacak Şart Ve Nitelikler Bölümünün         “C. Antrepo Şartlarına İlişkin Kusurlar” kısmında yer alan hafif, orta ve ağır kusurlar dikkate alınır. Yapılan inceleme, denetim veya işlemlerde antrepoda Ek-80’de sayılan kusurların tespiti halinde antrepo işleticilerine ilk tebligat tarihinden başlamak üzere “Hafif Kusur”da üç ay, “Orta Kusur”da bir ay süre verilerek yükümlülüklerin yerine getirilmesi bildirilir ve bu sürede antrepoya eşya girişine izin verilir. “Hafif Kusur” veya “Orta Kusur”un verilen süre içerisinde giderilememesi ile “Ağır Kusur” durumlarında antrepoya eşya girişine izin verilmez ve ikinci fıkra uyarınca işlem yapılır. Bu fıkra kapsamında verilen süreler en fazla bir kez ve verilen süre kadar uzatılır (Gümrük Yönetmeliğinin 525.maddesi).

 – Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri ile geçerli AN6, AN7 ve AN8 tespit sözleşmesi yapılmayan antrepolara; akaryakıt antrepoları, yolcu giriş ve çıkış kapılarındaki gümrüksüz satış mağazaları ve gümrük idarelerince işletilen antrepolar hariç olmak üzere, eşya girişine izin verilmez. Antrepolar ayrıca bağlı bulundukları gümrük müdürlüklerince yılda en az iki defa denetlenir (Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Tebliği’nin 13/e.maddesi).

 11- Antrepo İşleticileri Tarafından Uyulması Zorunlu Hususlar:

 1) Antrepo işleticileri;  a) Antrepolardaki eşyaların güvenliği ve hizmetlerin çabuk görülmesi bakımından, Bakanlıkça gerekli görülecek ek donanımları ve değişiklikleri yapmaya ve ileri teknolojinin gerektirdiği araçları sağlamaya, antrepo tesisat ve inşaatında, sonradan meydana gelecek arızaları tamir etmeye, gümrük haklarının emniyetle korunması ve hizmetlerin çabuk yapılması bakımından gerekli tedbirleri almaya, izin alınmadıkça var olan tesisleri hiç bir suretle değiştirmemeye, genişletmemeye veya azaltmamaya,

1. b) Antrepolar içinde gümrük işlemleri, antrepolar dışında gümrük denetlemesi ve gözetimi ile görevli gümrük ve gümrük muhafaza memurları için çalışma büroları ve gözetleme kulübeleri yaparak bunların aydınlatma, ısıtma, kırtasiye, matbua, telefon ve görevle ilgili diğer ihtiyaçlarını sağlamaya,
2. c) Doğrudan doğruya belirli bir özel veya genel antrepo ile ilgili gümrük işlemlerini yerine getirmek üzere kurulan gümrük veya gümrük muhafaza memurlarının, devlet tarafından belirlenen maaş, fazla çalışma ücreti ve diğer tahsisat tutarlarını ilgili gümrük veznesine veya saymanlığın bankadaki hesabına peşinen yatırmaya ve buralara kadar gidip gelme ulaşım masraflarını veya emirlerine araç sağlamaya; antrepolar, şehir merkezine uzakta bulunduğu takdirde, lojman sağlamaya,

ç) Antrepo işleticilerinin buralarda görevlendirilmesini istedikleri gümrük veya gümrük muhafaza memurlarına ödenecek olan ve miktarı Bakanlıkça belirlenecek fazla çalışma ücretlerini ve yolluklarını peşin olarak gümrük veznesine veya saymanlığın banka hesabına yatırmaya; posta idareleri, buralarda yapılacak gümrük işlemleri ve denetimleri dolayısıyla gümrük memurlarına ödenecek olan ve Bakanlıkça belirlenen fazla çalışma ücretlerini belirtilen vezne veya hesaplara yatırmaya,

1. d) Tutacakları giriş, çıkış kayıt ve muhasebelerini bu Yönetmelikte ana hatları belirtildiği üzere gümrük denetlemesini sağlayacak şekil ve usullere uygun surette yürütmeye,
2. e) Antrepoyu ilerde Bakanlığın izni ile kısmen veya tamamen kapatmak istedikleri takdirde, mevcut eşyayı her türlü masraf kendilerine ait olmak üzere Bakanlıkça gösterilecek diğer bir antrepoya taşımaya; aksi halde bunları ithal veya yabancı ülkeye ihraç veya transit suretiyle antrepodan tamamen çıkarıncaya kadar, sorumluluk ve taahhütlerinin devam ettiğini kabul etmeye,
3. f) Bakanlık veya yetkili gümrük idaresi tarafından yapılacak diğer tavsiye ve istekleri yerine getirmeye,

Mecburdurlar (Gümrük Kanunu’nun 219.maddesi, Gümrük Yönetmeliğinin 533.maddesi).

 12- Türkiye İle Diğer Ülkeler Arasında Demiryolu Dahil Kara, Deniz Ve Hava Yoluyla Yapılan Eşya Ve Yolcu Taşımalarında İşletmelerin Yükümlülükleri:

 Türkiye ile diğer ülkeler arasında demiryolu dahil kara, deniz ve hava yoluyla yapılan eşya ve yolcu taşımalarında yararlanılan istasyon, deniz ve hava limanlarını işleten kuruluşlar ile posta idareleri, bu Kanun hükümlerine göre gerekli gümrük gözetim ve kontrol işlemlerinin yapılmasını sağlamak üzere; yolcu salonları, geçici depolama yerleri, antrepolar ile görevli gümrük ve gümrük muhafaza idarelerinin çalışmalarına elverişli ve yeterli bürolar ve gözetleme kuleleri tesis etmek; buraların aydınlatma, ısıtma ve temizlik ihtiyaçlarını karşılamak; telefon ve büro eşyasını bedelsiz olarak sağlamak; limanlarda ve gümrük kapılarında gümrük gözetimine tabi eşya ve kişiler ile diğerlerinin birbirine karışmasını önlemeye yönelik her türlü fiziki yapıların sağlanması konusunda Bakanlığın isteklerini yerine getirmek zorundadırlar.

1. Posta idareleri,1 inci fıkrada sayılanların yanı sıra posta kolilerinin muayene ve tahlili için gerekli ölçü aletleri ve diğer donanımları sağlamakla yükümlüdürler.
2. Türkiye ile diğer ülkeler arasında deniz ve havayolu ile yapılan eşya ve yolcu taşımalarında yararlanılan deniz ve havalimanlarını işleten kuruluşlar ile geçici depolama yeri işleticileri, gümrüklü sahalarda 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamı dışında bulunan gümrük iş ve işlemleri ile ilgili tahmil, tahliye, ardiye, saha içi taşıma ücretleri ve benzeri masrafların belirlenen azami bedellerine uymakla yükümlüdürler (Gümrük Kanunu’nun 218.maddesi).

 SONUÇ

 Antrepo açma ve işletme izni almak üzere başvuracak gerçek ve tüzel kişiler, yatırım yapmadan önce, antreponun bağlı bulunacağı gümrük müdürlüğüne dilekçe ile başvurur. Akaryakıt antrepoları hariç olmak üzere, özel antrepolar için yatırım izni aranmaz.

 – Yatırım izni, yalnızca kamu kuruluşları ve belediyeler ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş, asgari iki yıldır faaliyette bulunan ve ödenmiş sermayesi;

2. a) Gelişmiş yöre kapsamındakiler için 2.500.000 TL,
3. b) Normal yöre kapsamındaki iller için 1.000.000 TL,
4. c) Kalkınmada öncelikli yöre kapsamındaki iller için 500.000 TL,

Olan anonim şirketlere ve limited şirketlere verilebilir.

Gümrük idaresi, taahhütlerine uymayan ve bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen antrepo işleticilerine ilk tebligat tarihinden başlamak ve en fazla bir yıl olmak üzere bu yükümlülüklerini yerine getirmelerini, aksi halde verilen süre sonunda iznin geri alınacağını bildirir. Bu süre zarfında antrepoya eşya girişine izin verilmez. Yükümlülüğün yerine getirildiğinin tespiti halinde eşya girişine izin verilir. Antrepo sahipleri bu yükümlülüklerini belirlenen sürede yerine getirmedikleri takdirde, konu izni veren makama intikal ettirilir ve verilmiş izin geri alınır.

Antrepolarda, gümrük müfettiş ve yardımcıları, gümrük idaresi amirleri veya yetkili kılınacak gümrük personeli tarafından yapılacak denetleme neticesinde suistimal ve kaçakçılık dahil yolsuzluk hallerinin tespiti üzerine bu durum ilgili gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüğüne bildirilir. Bölge müdürlüğünce karar verilmesi halinde tedbir olarak antrepoya eşya alınmasına izin verilmez ve duruma ilişkin Bakanlığa bilgi verilir. Yapılacak inceleme sonucunda antrepo açma ve işletme izni Bakanlıkça geri alınabilir.

KAYNAKÇA:

• 4458 sayılı Gümrük Kanunu.
• Gümrük Yönetmeliği.
• Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Tebliği.
• Tasfiye İşleri ve Döner Sermaye Genel Müdürlüğü’nün 2013/3 sayılı Genelgesi.
• Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2013/53, 2015/1 sayılı Genelgeleri.
• Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 23.07.2020/ 56074795, 02.12.2020/ 59489241 tarih ve sayılı Yazıları.

Kerim ÇOBAN -Emekli Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi (Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri “YGM”)

Çoban Gümrük Dış Ticaret Denetim Danışmanlık ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği A. Ş.

www.cobangumrukdenetim.com

E Mail: bilgi@cobangumrukdenetim.com

              kerim.coban@cobangumrukdenetim.com          

              k.coban0306@gmail.com    –   Tel: 0505 519 88 41